[PL]
Kesz powstał przy okazji kolejnej wizyty w tym miejscu. I miał się nazywać "powiat szydłowiecki" - no bo jak tu nie zadedykować kesza powiatowi z do niedawna 1 keszem? Ale po namyśle stwierdzam, że lepszym pretekstem jest obwodnica Szydłowca w ciągu drogi ekspresowej S7, albowiem...
Uchwałą Nr 181/XXVII/16 z dnia 16 grudnia 2016 roku Rada Miejska w Szydłowcu nadała odcinkowi drogi S7 przebiegającemu przez miasto i gminę Szydłowiec nazwę "Indiańska Droga Sat-Okha".
Indianie? Sat Okh? Kto to?
Sat-Okh (w języku Indian shawnee Długie Pióro), właśc. Stanisław Supłatowicz, ps. „Kozak” (ur. prawdopodobnie 15 kwietnia 1925 w Kanadzie, zm. 3 lipca 2003 w Gdańsku) – polski pisarz, gawędziarz i artysta, były żołnierz Armii Krajowej, autor takich książek jak Ziemia słonych skał czy Fort nad Athabaską i wreszcie współtwórca Polskiego Ruchu Przyjaciół Indian.
Biografia tego człowieka jest pełna niejasności i niesamowitych zbiegów okoliczności. Urodzić się miał w osadzie Indian w dorzeczu rzeki Mackenzie w Kanadzie jako syn polskiej uciekinierki z Syberii Stanisławy Supłatowicz (rodem z Radomia) oraz wojennego wodza plemienia Szaunisów (Szawanezów) Leoo-Karko-Ono-Ma (Wysokiego Orła). W 1937 wrócili do Polski i słabo mówiący po polsku Stanisław znalazł pracę na poczcie. Jako rasowo podejrzany aresztowany w 1940 przez gestapo i wysłany do obozu koncentracyjnego. Uciekł z transportu i w 1943 wstąpił do partyzanckiego oddziału AK por. Kazimierza Załęskiego, ps. Bończa w rejonie Końskich pod ps. "Kozak", gdzie znany był jako specjalista od survivalu i posługiwania się nożem. W 1944 trafia do 72 pułku piechoty AK z podobwodu Szydłowiec i tam kończy przygodę z wojną.
Po wojnie podjął pracę w marynarce handlowej i na statkach jako mechanik zwiedził wiele krajów. Napisał tez książki o bliskiej sobie tematyce Indian, ale także popularyzował ich kulturę w szarej codzienności PRLu. Ostatecznie zamieszkał w Gdańsku-Wrzeszczu, ale kontaktu z Szydłowcem nie stracił aż do śmierci.
Biografia fascynująca, ale nie wolna od niedomówień. Dość krytycznie podszedł do niej Dariusz Rosiak w 2017 w książce „Biało-czerwony. Tajemnica Sat-Okha”, kwestionując indiańskie pochodzenie naszego bohatera.
Sam kesz jest dość typowy i zlokalizowany w miejscu, gdzie wygodnie było dojechać jego autorowi. Logbook bardzo zastępczy.
[EN]
Cache was placed here during my next visit to this place. And it was to be called "Szydłowiecki county" - because it's a good idea to dedicate a cache to a county with one cache? But after some thought, I find that a better excuse is the name of the Szydłowiec ring road along the S7 expressway, because ...
By Resolution No. 181 / XXVII / 16 of 16 December 2016, the City Council in Szydłowiec gave the S7 road section running through the city and commune of Szydłowiec the name "Indian Road of Sat-Okh".
Native Americans here in central Poland? Sat Okh? Who is this?
Sat-Okh (in Shawnee tribe language Long Feather) is Stanisław Supłatowicz, pseudonym "Kozak" (born probably on April 15, 1925 in Canada, died on July 3, 2003 in Gdansk) - Polish writer, storyteller and artist, former Home Army soldier, author of books such as the Land of Salt Rocks or Fort on Athabaska River and finally a co-creator of the Polish Movement of Native Americans Friendship.
This man's biography is full of ambiguities and incredible coincidences. He was born in an Indian settlement in the Mackenzie River basin in Canada as the son of a Polish refugee from Siberia, Stanisława Supłatowicz (a former citizen of Radom city) and a war leader of the Shaunis tribe (Shawnee) Leoo-Karko-Ono-Ma (High Eagle). In 1937 they returned to Poland and poorly speaking Polish Stanisław found a job at the post office. As a racially suspected arrested in 1940 by the Nazi Gestapo and sent to a concentration camp. He escaped from transport and in 1943 joined the partisan unit of the Home Army under command of lieutenant Kazimierz Załęski, pseud. Bończa in the region of Końskie town under the pseudonym "Kozak", where he was known as a specialist in survival and knife handling. In 1944, he goes to the 72nd Infantry Regiment of the Home Army from the Szydłowiec sub-region and ends his adventure with war there.
After the war he started working in the merchant navy and as a mechanic he visited many countries, even Canada. He eventually settled in Gdańsk-Wrzeszcz, but he did not lose contact with Szydłowiec until his death.
Fascinating biography, but not free of understatement. Dariusz Rosiak was quite critical in 2017 in his book "White and Red. The Mystery of Sat-Okh, questioning our hero's descent.
The cache itself is quite typical and located in a place where it was convenient to get to its author. Logbook is very random.