Τινάνειος Κήπος ( Θεμιστόκλειος κήπος )
Πολλά χρόνια πριν καταστεί κέντρο συνάντησης των Πειραιωτών η πλατεία Κοραή, το κέντρο της πόλης βρισκόταν στον Τινάνειο κήπο.
Η αρχή της δημιουργίας του ιστορικού κήπου, που βρίσκεται μεταξύ της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Σπυρίδωνα (o αρχαιότερος ναός και πολιούχος του Πειραιά) ξεκίνησε tο 1854, όταν οι Άγγλοι και οι Γάλλοι κατέλαβαν τον Πειραιά υπό τη διοίκηση του Γάλλου ναυάρχου Τινάν προχώρησαν με το «έτσι σε θέλω» στη διαμόρφωση του χώρου σε κήπο, φυτεύοντας πεύκα και περικλείοντας αυτόν με ξύλινα κιγκλιδώματα. Παράλληλα, κατασκεύασαν στο κέντρο του μια εξέδρα, όπου καθημερινά έπαιζαν διάφορες φιλαρμονικές ορχήστρες. Τότε αυτός ο κήπος ονομάστηκε Τινάνειος Κήπος.
Για πολλά χρόνια αυτός ο Κήπος έγινε το βασικό σημείο συνάντησης και περιπάτου όλων των πειραιωτών. Όμως, σταδιακά, με τη δημιουργία της πλατείας Κανάρη (Πασαλιμάνι) η κίνηση στον Τινάνειο Κήπο άρχισε να μειώνεται και ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες ο χώρος περιπάτου μετατοπίστηκε προς το Πασαλιμάνι.
Την ίδια εποχή ήταν που κατέπεσε και η δημοτικότητα των κήπων της Τερψιθέας. Η παραλία με φόντο τη θάλασσα, είχε επικρατήσει του πράσινου. Αναμορφωτής του Τινάνειο Κήπου, υπήρξε ο Δήμαρχος Θεόδωρος Ρετσίνας, ο οποίος από το 1887 και μετά (μέχρι και το 1895), ανάμεσα στα πεύκα φύτεψε διάφορα είδη καλλωπιστικών φυτών και έτσι ο αποκαλούμενος μέχρι τότε «κήπος» έγινε πραγματικότητα. Τα ξύλινα κιγκλιδώματα αντικαταστάθηκαν με καινούργια σιδερένια. Την εποχή εκείνη αποφασίστηκε να δοθεί άδεια για την ανέγερση δύο περιπτέρων στις δύο αντίθετες άκρες του κήπου. Το ένα περίπτερο ανεγέρθηκε προς τη πλευρά της οδού Σωτήρος Διός και ήταν καφενείο, ενώ το άλλο προς την πλευρά της Βασιλέως Γεωργίου Α’ και ήταν ζυθοπωλείο. Σε δύο γνωστούς επιχειρηματίες της εποχής λοιπόν, ανατέθηκε η αναγέννηση της μόδας που ήθελε τον Τινάνειο Κήπο κέντρο συνάντησης των Πειραιωτών. Αυτοί που τους ανατέθηκε η δύσκολη αυτή αποστολή, ήταν οι Νικόλαος Κόκκορης, ιδιοκτήτης ξενοδοχείου στην Κηφισιά και ο Πειραιώτης Κωνσταντίνος Αυδής.
Με συνεχής εκδηλώσεις, με μουσικές, τραγούδια και πυροτεχνήματα, επανέφεραν τη χαμένη αίγλη στον Τινάνειο Κήπο. Τότε ήταν που φτιάχτηκαν και οι ταραντέλες (και στον Πειραιά υπήρχαν Ταραντέλες) και όλοι οι Πειραιώτες έμαθαν να συχνάζουν τα βράδια εκεί. Και καθώς η κίνηση του Θεόδωρου Ρετσίνα να ενοικιάζει τον κήπο σε επιχειρηματίες απέδωσε, έγινε παράδοση ο Τινάνειος Κήπος, άλλοτε ολόκληρος, άλλοτε τμήμα του, να νοικιάζεται σε διάφορους «επιχειρηματίες».
Με τα χρόνια όμως η κατάσταση με τον Τινάνειο άρχισε να ξεφεύγει, καθώς οι επιχειρηματίες αναλάμβαναν από ότι φαίνεται, όλη την διαχείριση του κήπου, στο όνομα της ανάπτυξης της επιχείρησής τους. Και ο κήπος σταδιακά άρχισε να χάνει τη δημοτικότητά του αλλά και τη κοινή χρήση του. Ειδικά επί Δημαρχίας Δημοσθένη Ομηρίδη Σκυλίτση (1907-1914) κάποιος ενοικιαστής, ο Π. Λάμπρου, έφτασε στο σημείο να κόψει πολλά από τα πεύκα του Τινάνειου για να εγκαταστήσει εξέδρα για παράσταση Καραγκιόζη. Ήταν η εποχή που οι Πειραιώτες έμπαιναν στον κήπο, μόνο εάν είχαν καταβάλλει εισιτήριο εισόδου!
Από το 1914, τα πάντα εντός του Τινάνειου Κήπου κατεδαφίστηκαν, εκτός μιας ταραντέλας που έμεινε να απεικονίζεται σε πάρα πολλές καρτ-ποστάλ εποχής, δίπλα στον Άγιο Σπυρίδωνα.
Δυστυχώς από τον Π. Λάμπρου και μετά, τα πολλά πεύκα είχαν εξαφανιστεί και ο κήπος «αραίωσε». Λίγο πριν τον πόλεμο του 1940 ο Μιχάλης Μανούσκος καλλώπισε τον κήπο με ολλανδικά άνθη τα οποία όμως ούτε σκιά δεν προσέφεραν από την έλλειψη των δένδρων. Αυτή περίπου ήταν η ιστορία του Τινάνειου κήπου από τη σύστασή του μέχρι το 1940.
Στην πλατεία (που τώρα είναι περιφραγμένο παρκάκι) υπάρχει ένα δέντρο που πάνω στον κορμό του είναι σφηνωμένη μια λαμαρίνα από πλοίο που ανατινάχτηκε κατά το βομβαρδισμό του Πειραιά το 1941 από τους Γερμανούς. Διπλα στο δέντρο υπήρχε μαρμάρινη πλάκα που εγράφε:
"Το σφηνωμένο κομμάτι λαμαρίνας στο δέντρο αυτό είναι τμήμα του πλοίου Clan Fraiser που εξερράγη το βράδυ της 6ης προς 7 Απριλίου 1941 κατά τον βομβαρδισμό της πόλης του Πειραιά από τα γερμανικά "στούκας". Σήμερα υπάρχει η βάση αλλά απουσιάζει το ίδιο το σίδερο, καθώς το δένδρο κάποια στιγμή ολοκλήρωσε τον κύκλο της ζωής του και έπεσε. Tο σίδερο από την έκρηξη του Κλάν Φράιζερ βρίσκεται εντός προθήκης στη Δημοτική Πινακοθήκη του Πειραιά ( παλαιό ταχυδρομείο ).
Γυμνός Έφηβος
Το 1949 η Ένωση Εφοπλιστών τοποθέτησε ένα άγαλμα, στη μέση ακριβώς του Τινάνειου, που αρχικώς έφερε την επιγραφή:
"Εις τον συντελεστή της νίκης Έλληνα Ποντοπόρον
Η Ένωσις Ελλήνων Εφοπλιστών - Ιούνιος 1949".
Το άγαλμα έγινε γνωστό ως "Ποντοπόρος Έφηβος" ( αν και πολλοί αποκαλούν "Γυμνός Έφηβος" ) και είναι του γλύπτη Κώστα Βαλσάμη, που το κατασκεύασε στα χρόνια της παραμονής του στο Παρίσι. Ο Βαλσάμης ήταν ανάμεσα σε εκείνους τους 154 πνευματικούς ανθρώπους, που στις διώξεις του εμφυλίου πολέμου, με τη βοήθεια του Γάλλου Οκτάβιου Μερλιέ, φυγαδεύθηκε στη Γαλλία, φεύγοντας από τον Πειραιά στις 22 Δεκεμβρίου του 1945 με το μεταγωγικό πλοίο "Ματαρόα". Από το 1994 μέχρι και σήμερα, ο "Ποντοπόρος νέος" στέκει επί τσιμεντένιας βάσης. Έτσι η καταπληκτική ιστορία του "Ματαρόα" που έγινε βιβλίο και ταινία, παραμένει άγνωστη.
Μνημείο Εθνικής Αντιστάσης
Η τσιμεντοκατασκευή "Εθνική Αντίσταση" τοποθετήθηκε προς την πλευρά της Αγίας Τριάδας, όπου σηματοδοτεί την αρχή μιας Λεωφόρου που φέρει το ίδιο όνομα, "Λεωφόρος Εθνικής Αντίστασης". Το μεταλλικό περιεχόμενό τους έχει αφαιρεθεί. Μπορείτε να δείτε μόνο τις τσιμεντένιες βάσεις. Από το ίδιο το μνημείο λείπει η λαμαρινένια μορφή του αντάρτη με το όπλο στα βουνά. Πειραιάς, μια πόλη «αφύλακτη» για τα υπαίθρια έργα τέχνης.
Ανδριάντας Θεμιστοκλή
Το χάλκινο άγαλμα του Θεμιστοκλή στήθηκε στις 25.10.1975 και η αποκάλυψή του έγινε την Κυριακή 29.2.1976 στην πλατεία Θεμιστοκλέους ή όπως λέγανε παλαιότερα στην «πλατεία Ωρολογίου» που κάποτε βρίσκονταν το παλαιό Δημαρχείο Πειραιά (Ρολόι) που κατεδαφίστηκε. Ο ανδριάντας είναι δωρεά του Πειραιώτη Ιωάννη Μελετόπουλου που διατελούσε τότε Πρόεδρος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας και κατασκευάστηκε από τον γλύπτη Νικόλα. Για την κατασκευή χρησιμοποιήθηκε χαλκοχυτήριο στο Μαρούσι. Ο γλύπτης Νικόλας για να το τελειώσει εργάζονταν επί μια δεκαετία. Το ύψος μαζί με την μαρμάρινη βάση πλησιάζουν τα 9 μέτρα. Ο Θεμιστοκλής με το δεξί του χέρι δείχνει τον κεντρικό λιμένα του Πειραιά που είναι το κέντρο ανάπτυξης της Ελλάδας όπως στην αρχαιότητα έτσι και σήμερα.
Ο Ανδριάντας του Θεμιστοκλή δεν είναι το μόνο έργο του γλύπτη Νικόλα στον Πειραιά αφού ο ίδιος έχει φιλοτεχνήσει την προτομή του Κωνσταντίνου Βολανάκη στη Μαρίνα Ζέα (1961) και το άγαλμα της Ηρώς Κωνσταντοπούλου στην Πλατεία Τερψιθέας (17χρονο κορίτσι που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στις 5 Σεπτεμβρίου 1944).
Ο Θεμιστοκλής ( του Νεοκλέους ο Φρεάριος 527 π.Χ. - 459 π.Χ.) ήταν Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός. Υπήρξε αρχηγός της δημοκρατικής παράταξης στην κλασική Αθήνα, έλαβε μέρος στη Μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. και στη Ναυμαχία του Αρτεμισίου το 480 π.Χ. Έμεινε όμως γνωστός ως ο θεμελιωτής της ναυτικής δύναμης της Αθήνας και ως ο κυριότερος συντελεστής της αποφασιστικής νίκης των Ελλήνων εναντίον των Περσών στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας στις 22 Σεπτεμβρίου του 480 π.Χ., που σηματοδότησε την αρχή του τέλους της Περσικής παρουσίας στη Μεσόγειο.
Η Κρύπτη
Η κρύπτη είναι ένα μικρό πλαστικό δοχείο.Περιέχει log αρχείο για όνομα και ημερομηνία.
Tinaneios Garden ( Themistokleous garden )
Many years before Korai Square became the meeting place of the Piraeus, the center of the city was located in the Tinaneios garden.
The beginning of the creation of the historic garden, located between the Holy Trinity and Saint Spyridon ( the oldest temple and patron saint of Piraeus ) started in 1854, when the English and French occupied Piraeus under the command of the French Admiral Tinan proceeded with "This is how I want it" in the configuration of the space in a garden, planting pines and enclosing it with wooden railings. At the same time, they built a stage in its center, where various philharmonic orchestras played daily. At that time this garden was called Tinaneios Garden.
For many years this Garden became the main meeting place and walk of all Piraeus. However, gradually, with the creation of Kanari Square ( Pasalimani ) the traffic in Tinaneio Kipo started to decrease and especially in the summer months the promenade was moved to Pasalimani.
It was at this time that the popularity of Terpsithea gardens also declined. The beach against the backdrop of the sea, had prevailed over the green. The reformer of the Tinaneio Garden was the Mayor Theodoros Retsinas, who from 1887 onwards ( until 1895 ), planted various species of ornamental plants among the pines and thus the so-called "garden" became a reality.
The wooden railings were replaced with new iron ones. At that time it was decided to give permission for the erection of two kiosks at the two opposite ends of the garden. One kiosk was erected on the side of Sotiros Dios Street and was a cafe, while the other on the side of Vassileos Georgiou A 'and was a brewery. Two well-known businessmen of the time were assigned the renaissance of fashion which wanted the Tinaneios Garden a meeting center of the Piraeus. Those who were assigned this difficult task were Nikolaos Kokkoris, owner of a hotel in Kifissia, and Konstantinos Avdis from Piraeus.
With continuous events, with music, songs and fireworks, they restored the lost glamor in the Tinaneios Garden. It was then that the tarantelas were made ( and in Piraeus there were Tarantellas ) and all the people of Piraeus learned to frequent the nights there. And as Theodoros Retsina's move to rent the garden to businessmen paid off, it became a tradition for the Tinaneios Kipos, sometimes the whole, sometimes part of it, to be rented to various "businessmen".
Over the years, however, the situation with Tinaneios began to slip away, as entrepreneurs apparently took over all the management of the garden, in the name of developing their business. And the garden gradually began to lose its popularity and its common use. Especially during the mayoralty of Demosthenes Homerides Skylitsis (1907-1914) a tenant, P. Lambrou, went so far as to cut down many of the pine trees of Tinaneios to install a stage for the Karagiozis show. It was the time when the people of Piraeus entered the garden, only if they had paid an entrance ticket!
From 1914, everything inside the Tinaneios Garden was demolished, whatever facilities existed, except for a tarantela that was left to be depicted on many postcards of the time, next to Agios Spyridon.
Unfortunately, after P. Lambrou, the many pines had disappeared and the garden "thinned". Shortly before the war of 1940, Michalis Manouskos beautified the garden with Dutch flowers, which, however, did not offer any shade due to the lack of trees. This was roughly the history of the Tinaneus garden from its inception until 1940.
In the square ( which is now a fenced park ) there is a tree on the trunk of which is stuck a sheet metal from a ship that was blown up during the bombing of Piraeus in 1941 by the Germans. Next to the tree there was a marble plaque that read:
The wedged piece of sheet metal on this tree is part of the Clan Fraiser that exploded on the night of April 6-7, 1941 during the bombing of the city of Piraeus by the German "stukas".
Today there is the base but the iron itself is absent, as the tree at some point completed its life cycle and fell. The iron from the explosion of the "Clan Fraser" is in a showcase at the Municipal Gallery of Piraeus ( old post office ).
Naked Teenager
In 1949 the Shipowners' Association placed a statue, right in the middle of Tinaneios, which originally bore the inscription:
"In the coefficient of victory of the Greek Pontoporon
The Hellenic Shipowners' Association - June 1949 ".
The statue became known as "Seafaring Adolescent" ( although many call it "Naked Adolescent" ) and is by the sculptor Kostas Valsamis, who made it during his stay in Paris. Balsamis was among those 154 intellectuals who, during the persecution of the civil war, with the help of the French Octavian Merlier, fled to France, leaving Piraeus on December 22, 1945 on the transport ship "Mataroa". From 1994 until today, "Pontoporos neos" stands on a concrete base. So the amazing story of "Mataroa" that became a book and a movie, remains unknown.
Monument of National Resistance
The cement construction "National Resistance" was placed on the side of the Holy Trinity, where it marks the beginning of an Avenue of the same name, "Avenue of National Resistance". Their metal content has been removed. You can only see the concrete bases. The sheet metal of the guerrilla with the weapon in the mountains is missing from the monument itself. Piraeus, a city "unguarded" for outdoor works of art.
Statue Themistokleous
The bronze statue of Themistokleous was erected on 25.10.1975 and its unveiling took place 29.2.1976 in Themistokleous square or as it used to be called in "Orologiou square" where the old Piraeus City Hall ( Clock ) was once located and was demolished. The statue is a donation of Ioannis Meletopoulos from Piraeus, who was then President of the Historical and Ethnological Society and was made by the sculptor Nikolas.
A copper foundry was used for the construction in Maroussi. The sculptor Nicholas worked for a decade to finish it. The height together with the marble base is close to 9 meters. Themistokleous with his right hand shows the central port of Piraeus which is the center of development of Greece as in antiquity as is today. The Themistocles's statue is not the only work by the sculptor Nikolas in Piraeus since he himself created the bust of Konstantinos Volanakis in Marina Zea (1961) and the statue of Iros Konstantopoulou in Terpsithea Square ( 17-year-old girl executed by the Germans on September 5 1944 ).
Themistokleous (of Neocleus, Frearios 527 BC - 459 BC) was an Athenian politician and general. He was the leader of the democratic faction in classical Athens, took part in the Battle of Marathon in 490 BC. and in the Battle of Artemisio in 480 BC. However, he became known as the founder of the naval force of Athens and as the main factor in the decisive victory of the Greeks against the Persians in the Battle of Salamis on September 22, 480 BC, which marked the beginning of the end of the Persian presence in the Middle East.
The Cache
The cache is a small plastic box. Containing logbook for name and date.