Je staat hier bij Molen Ceres, een historische molen die in 1839 pal tussen de huizen van Spijk verrees. De molen verdient haar naam aan de Romeinse religie: Ceres is de godin van de akkerbouw en het graan. Een erg toepasselijke naam, want in deze molen werd zowel graan gepeld als gemalen. Ceres is dus een koren- en pelmolen.
Ook is Ceres een stellingmolen. Dat betekent dat de molen op een hoger stuk is gebouwd om genoeg wind te kunnen vangen zo tussen de huizen. Het bijzondere aan deze molen is dat het onderstuk waar de molen op staat gebouwd is van stenen stiepen: taps toelopende palen die fungeren als fundamenten voor het molenlichaam. Ook de rieten kap van de molen is bijzinder. Zie je het jaartal er in? De meeste Groninger koren- en pelmolens zijn (nu) bedekt met planken of dakleer.
De Ceres heeft in de Tweede wereldoorlog een belangrijke rol gespeeld. Er stond namelijk een ontvangstinstallatie in de molen waarmee naar verboden Engelse zenders en Radio Oranje werd geluisterd. De Duitsers hebben deze geheime ontvangstinstallatie gelukkig nooit ontdekt. De ontvanger hangt nu nog steeds in de molen, als een aandenken aan die tijd. De molen is tijdens de oorlog ook schuilplaats geweest voor onderduikers. Eén van de onderduikers heeft de volgende woorden in een van de balken gekerfd:
Twee dingen bezwaren mijn gemoed
Ten eerste dat ik sterven moet
Ten tweede nog veel meer
dat ik niet weet de tijd wanneer
Helaas is de tekst nu niet meer terug te vinden op de balken. Vermoedelijk is de balk bij een restauratie vervangen.
Een prachtig allegaartje
De bouwstijl van molen Ceres is nogal afwijkend van die van andere molens in de provincie Groningen. Misschien komt dit door het hergebruik van materialen van andere gebouwen. Om de molen te bouwen zijn bijvoorbeeld onderdelen van een gesloopte molen uit Uithuizen gebruikt, maar ook sloophout van scheepssloperij Hammingh in Garnwerd. Zo zijn in de stellingdeuren bijvoorbeeld de kajuitdeuren van een houten zeilschip te herkennen.
Na twee molenstichtingen is het Groninger Landschap sinds 2007 eigenaar van de Ceres. Een vrijwilligersteam houdt de molen draaiend en geeft rondleidingen. Ook worden er vrijwillige molenaars opgeleid. Openingstijden: zaterdagmiddag in de oneven weken (13:00 tot 17:00 uur).
Het Groninger Landschap
Deze geocache is geplaatst door het Fivel Erfgoedteam van Het Groninger Landschap. Heel veel plezier met het ontdekken van de omgeving en de rijke historie!
Volg ons ook op Instagram: @erfgoed_noord_groningen