Παλαιός Ατμοηλεκτρικός Σταθμός/Old Th.Power Plant Traditional Cache

Παλαιός Ατμοηλεκτρικός Σταθμός ΔΕΗ

Tο 1903 στο Νέο Φάληρο, που τότε είναι ακόμα συνοικισμός του Πειραιά, ολοκληρώνεται και ξεκινά τη λειτουργία του ο πρώτος στην Ελλάδα ατμοηλεκτρικός σταθμός (ΑΗΣ) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ένα εργοστάσιο που  σηματοδοτεί τις οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που θα επιφέρει ο νέος αιώνας, που μόλις είχε ξεκινήσει. Μπορεί η μεμονωμένη φωταγώγηση δρόμων και δημόσιων κτιρίων να είχε προηγηθεί κάποια χρόνια νωρίτερα, η δημιουργία του σταθμού ωστόσο ανοίγει πια το μακρύ δρόμο του καθολικού εξηλεκτρισμού, δημιουργώντας καινούργιες παραμέτρους στην αγροτική παραγωγή, στη βιομηχανία αλλά και στον τρόπο διαβίωσης των ανθρώπων. 

Έτσι λοιπόν, το πρώτο μεγάλο έργο, αμέσως την επόμενη χρονιά λειτουργίας του ΑΗΣ, αφορά στον αστικό σιδηρόδρομο Αθηνών- Πειραιώς. Ο ατμοκίνητος αποτελεί παρελθόν και ο ηλεκτροκίνητος πλέον σιδηρόδρομος εξασφαλίζει την απρόσκοπτη, καθαρή και γρηγορότερη μετακίνηση. Δυο χρόνια αργότερα, το 1906, με την ηλεκτροδότηση των βιομηχανικών μονάδων, η ατμοκίνητη βιομηχανία περνά στο επόμενο στάδιο της ιστορίας της,  ενώ η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας αξιοποιείται και στις εγκαταστάσεις άρδευσης του Ρέντη για τις ανάγκες των γεωργικών εκτάσεων της ευρύτερης περιοχής.  
Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι η επιλογή της θέσης του εργοστασίου είναι στρατηγική. Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις θα αναπτυχθούν εκτός των ορίων του κέντρου της πρωτεύουσας και σταδιακά η αναβάθμιση της οδού Πειραιώς και η κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου για τη μεταφορά επιβατών, εμπορευμάτων και πρώτων υλών, θα καταστήσουν τις νότιες και σε κοντινή  απόσταση από το λιμάνι του Πειραιά, περιοχές πρόσφορες για τα καινούργια εργοστάσια. 
 Στις απαρχές του 20ου αιώνα πια, η Ελλάδα ακολουθεί το δικό της βηματισμό ανάπτυξης και παρά τις αντίξοες πολιτικές συνθήκες, σε αυτή την περιοχή δραστηριοποιούνται σημαντικά εργοστάσια αυτής της πρώιμης εκβιομηχάνισης της χώρας. Κάποια από αυτά είναι το σιδηρουργείο-μηχανοποιείον Βασιλειάδη, το οποίο στο τέλος του αιώνα μεθεγκαθίσταται εντός του λιμένα και εξελίσσεται σε μεγάλη ναυπηγική και μηχανουργική μονάδα, το εργοστάσιο «Μωσαϊκών Πλακών και Ευρωπαϊκών Κεράμων» Δηλαβέρη και τα Χρωματοποιεία Πειραιώς, τα οποία από το 1899 μεταφέρονται σε μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στο Νέο Φάληρο. 
Πέρα λοιπόν από την παρουσία των βιομηχανιών εδώ, η χωροθέτηση του ΑΗΣ είναι ιδανική και για έναν ακόμα σπουδαίο λόγο, μιας και ο σταθμός εκμεταλλεύεται το φυσικό περιβάλλον για τη λειτουργία του. Έτσι, η θαλάσσια οδός προσφέρεται για τη μεταφορά του λιγνίτη από την Αγγλία – την έδρα της ιδιοκτήτριας εταιρείας του ΑΗΣ- και από τον Ωρωπό, αλλά και το απαραίτητο για την παραγωγή του ατμού νερό προέρχεται από τη θάλασσα και τον παρακείμενο Κηφισό ποταμό, στον οποίο και εκχύνεται μετά τη θέρμανσή του.

Μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ο σταθμός αποτελείται από τρία κτίρια, το κεντρικό, το κτίριο του υποσταθμού και το κτίριο της διοίκησης και δύο δεξαμενές. Τα κτίρια ανεγέρθηκαν σε επαφή το ένα με το άλλο, σταδιακά από το 1896 και σχεδιάστηκαν από Άγγλους μηχανικούς. Η αρχιτεκτονική των βιομηχανικών κτιρίων έτσι κι αλλιώς δίνει έμφαση κυρίως στη λειτουργικότητα και μετά στη ρυθμολογία, γι’ αυτό και ιδιαίτερη μορφολογική μέριμνα παρουσιάζει μόνο η πρόσοψη του κεντρικού κτιρίου, που βρίσκεται σε προβολή και χαρακτηρίζεται από κατακόρυφους άξονες, με ορθογωνικές και τριγωνικές συμμετρίες: Οι πεσσοί, οι βαθμιδωτοί πεσσίσκοι στην κορυφή της στέγης, τα μεγάλα ανοίγματα των υαλοστασίων για το φυσικό φωτισμό του εσωτερικού μαζί με το στρογγυλό φεγγίτη διασπούν την αυστηρότητα και τη μονοτονία της αρχιτεκτονικής που συναντάμε σε τέτοιου είδους οικοδομήματα. Στην είσοδο του κτιρίου οδηγεί μια διπλή κυματοειδής σκάλα και η εμφανής λιθοδομή περιμετρικά του κτιρίου δίνει την εντύπωση ότι αυτό είναι τοποθετημένο πάνω σε βάση.  Αυτή η διάρθρωση της όψης θυμίζει σε βασικά της στοιχεία την κύρια όψη του κεντρικού κτιρίου της εργατικής οικιστικής μονάδας Familistére, που είχε ανεγερθεί το 1850, και φαίνεται να είναι ένα κοινό μορφολογικό στοιχείο που έχει χρησιμοποιηθεί και σε άλλα βιομηχανικά κτίρια στην Ελλάδα.

Με τη συμπλήρωση της πρώτης δεκαετίας του 20ου αιώνα, οι συνθήκες για την ανάπτυξη της βιομηχανίας γίνονται ολοένα και πιο ευνοϊκές. Το 1910 η ισοτιμία δραχμής–χρυσού δίνει κάποια ώθηση στην ανάπτυξη αυτή, η οποία ενισχύεται το 1920 με τη νέα δασμολογική πολιτική. Στα χρόνια αυτά σημειώνονται οι πρώτοι μεγάλοι εργατικοί αγώνες για την κατοχύρωση βασικών δικαιωμάτων για τις συνθήκες και το ωράριο εργασίας. Έτσι, το 1916 αποτελεί ένα έτος σταθμό στην ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος: στη Σέριφο ξεσπά η μεγάλη αιματηρή απεργία των μεταλλωρύχων ενώ από τον ΑΗΣ Νέου Φαλήρου ξεκινά η πρώτη μαχητική απεργία τον τομέα του ηλεκτρισμού.

Τα νέα εργοστάσια λοιπόν, η επέκταση της ηλεκτροδότησης στη σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών - Κηφισιάς, οι αυξανόμενες ανάγκες για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος σε ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, μετά και την πληθυσμιακή ανάπτυξη της πρωτεύουσας στη διάρκεια του μεσοπολέμου, οδήγησαν το 1929 στην ολοκλήρωση της κατασκευής ενός μεγαλύτερου ατμοηλεκτρικού σταθμού, στον Άγιο Δημήτριο στο Κερατσίνι. Ο ΑΗΣ Νέου Φαλήρου σιγά σιγά λειτουργεί επικουρικά στη μεγαλύτερη μονάδα και όταν τη δεκαετία του 1940, και οι δύο  σταθμοί έχουν ως  πρώτη καύσιμη ύλη το πετρέλαιο, συνδέονται μεταξύ τους με υπόγειο δίκτυο αγωγών για τη μεταφορά του. Ο ατμοηλεκτρικός σταθμός του Νέου Φαλήρου συνεχίζει να λειτουργεί εφεδρικά μέχρι το 1972, οπότε κατεβαίνουν οριστικά οι διακόπτες του.

Και παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν για την πλήρη αποκατάσταση του ΑΗΣ Νέου Φαλήρου, η ΔΕΗ επιχειρεί τα τελευταία χρόνια, να προσελκύσει το κοινό, διοργανώνοντας στα ήδη συντηρημένα κτίρια, εκθέσεις και θεατρικές παραστάσεις.   

Η Κρύπτη
Η κρύπτη είναι μαγνητική και περιέχει το logbook για την δήλωση για το geocaching.

Old Thermal Power Plant of PPC

In 1903 in Neo Faliro, which at that time is still a settlement of Piraeus, the first steam power plant in Greece (HPS) for electricity production is completed and started operating, a factory that marks the economic and social changes that the new century will bring, which had just begun. The individual lighting of streets and public buildings may have preceded it some years earlier, but the creation of the station now opens the long road to universal electrification, creating new parameters in agricultural production, industry and the way of life of people.

Thus, the first major project, immediately after the next year of operation of the HPP, concerns the Athens-Piraeus urban railway. The steam locomotive is a thing of the past and the electric locomotive now ensures smooth, clean and faster movement. Two years later, in 1906, with the electrification of the industrial units, the steam industry passes to the next stage of its history, while the supply of electricity is utilized in the irrigation facilities of Rentis for the needs of the agricultural areas of the wider area.

It is easy to understand that the choice of factory location is strategic. As early as the end of the 19th century, large industrial facilities will be developed outside the borders of the center of the capital and the gradual upgrade of Piraeus Street and the construction of the railway network for the transport of passengers, goods and raw materials, will make the southern and nearby distance from the port of Piraeus, areas suitable for new factories.

At the beginning of the 20th century, Greece follows its own pace of development and despite the adverse political conditions, important factories of this early industrialization of the country are active in this region. Some of them are the ironworks-machine shop Vassiliadis, which at the end of the century is relocated within the port and develops into a large shipbuilding and engineering unit, the factory "Mosaic Slabs and European Tiles" Dilaveri and the Painting Shops from Piraeus99, in larger facilities in Neo Faliro.

So, apart from the presence of the industries here, the location of the HPP is ideal for another important reason, since the station takes advantage of the natural environment for its operation. Thus, the sea route is offered for the transport of lignite from England - the headquarters of the owner company of the HPP - and from Oropos, but also the water necessary for the production of steam comes from the sea and the adjacent Kifissos river, in which and poured after heating.

Until the first decades of the 20th century the station consisted of three buildings, the main building, the substation building and the administration building and two tanks. The buildings were erected in contact with each other, gradually from 1896 and were designed by English engineers. The architecture of the industrial buildings, in any case, emphasizes mainly on the functionality and then on the rhythm, therefore the morphological care is presented only by the facade of the main building, which is in projection and is characterized by vertical axes, with rectangular and triangular symmetries: The pillars, the stepped pillars at the top of the roof, the large openings of the glazing for the natural lighting of the interior together with the round skylight break the rigor and monotony of the architecture that we find in such buildings. A double escalator leads to the entrance of the building and the visible stone structure around the perimeter of the building gives the impression that it is placed on a base. This façade structure is reminiscent in its basic elements of the main façade of the main building of the Familistére workers' housing unit, erected in 1850,and seems to be a common morphological element that has been used in other industrial buildings in Greece.

With the completion of the first decade of the 20th century, the conditions for the development of industry are becoming more and more favorable. In 1910 the drachma-gold exchange rate gave some impetus to this development, which was strengthened in 1920 by the new tariff policy. These years mark the first major labor struggles to secure basic rights to working conditions and working hours. Thus, 1916 is a milestone year in the history of the Greek labor movement: in Serifos the great bloody strike of the miners breaks out while from the Neos Faliros substation begins the first militant strike in the electricity sector.

https://mlp-blo-g-spot.blogspot.com/2012/05/blog-post_24.html?view=classic