Skip to content

Nowa Wieś - historia Traditional Cache

This cache has been archived.

banetkaa: Cache zniknął, a ja nie jestem już członkiem gry.

More
Hidden : 6/11/2022
Difficulty:
1.5 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   small (small)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


Nowa Wieś, położona między lasami, rozwinęła się dzięki przeróbce drewna. Obecnie w dużym stopniu jest to wieś rolnicza. We wsi mieści się niepubliczna szkoła podstawowa, przedszkole, ochotnicza straż pożarna, klub piłkarski "Leśnik Nowe Ramuki", sklep, zabytkowy budynek dawnej karczmy z końca XIX wieku, zabytkowe drewniane chałupy z XVIII i XIX wieku oraz kapliczka przydrożna z XIX wieku. 

 

Osada została założona w latach 1801-1802 r. Osadnikami byli głównie mieszkańcy z powiatu nidzickiego i szczycieńskiego (ewangelicy i katolicy, Polacy i Niemcy). Pierwszym sołtysem był Tomasz Dominik, Mazur spod Jedwabna. Przysięgę sołecką złożył w języku polskim w 1816 r. W 1828 r. wybudowano szkołę wiejską była to szkoła ewangelicka, wyznaniowa. Po założeniu wsi należała ona do parafii ewangelickiej w Olsztynie, jednak na prośbę mieszkańców w 1804 r. zmieniono przynależność do parafii w Jedwabnie. Mieszkańcy argumentowali, że mówią po mazursku a duchowni w Olsztynie pochodzenia niemieckiego „nie mówia w tej mozie” (mazurskiej czyli polskiej). W 1820 r. we wsi było 35 domów ze 178 mieszkańcami. W 1825 r. we wsi mieszkało już 221 osób. W 1855 r. wieś została zalana wodą, do wielu domów nawet w czasie lata można było dostać się tylko łodzią. Po dwóch latach wybudowano nowy kanał, który osuszył dawne moczary i bagna pomiędzy Nową Wsią, Jaśniewem (Nowy Przykop) i Przykopem.

 

Kiedy w 1871 r. zlikwidowano hutę szkła w pobliskim Jełguniu, wielu tamtejszym Mazurów przeniosło się do Nowej Wsi. W 1871 r. powstała w Nowej Wsi parafia ewangelicka (proboszczowie dojeżdżali z Olsztyna), początkowo nabożeństwa odbywały się w stodole. Pierwszy proboszcz o nazwisku Krosta, rozpoczął budowę plebanii. Budowę dokończył kolejny proboszcz - Zapadka. Budowę kościoła rozpoczął proboszcz Hassenstein, kamień węgielny położono w 1883 roku. Kościół neogotycki, usytuowany na wzgórzu, zbudowano w 1888 r. Od tej pory parafia miała swojego proboszcza na miejscu - Carl Mensing. W tym czasie we wsi założono przy kościele cmentarz, później wybudowano wieżę kościelną. W wieży umieszczono dwa dzwony. W 1902 r. powstała wiejska biblioteka oraz nowa szkoła. W 1903 r. uruchomiono urząd pocztowy. W 1907 r. wybudowano kolejną szkołę, tym razem z przeznaczeniem dla klas początkowych. Nauczano w niej religii, zarówno ewangelickiej jak i katolickiej. W tym czasie we wsi była także leśniczówka i tartak.

 

W 1978 tutejszy kościół został przejęty przez katolików. Obecnie jest to filia parafii Butryny. Wcześniej planowano kościół zbudować w pobliskim Jełguniu nad jez. Jełguń (Obecnie Rezerwat przyrody Las Warmiński).

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowa_Wie%C5%9B_%28wie%C5%9B_w_powiecie_olszty%C5%84skim%29?wprov=sfla1

 

 

O skrytce:

Mały, czarny pojemnik z miejscem na logbook i TB. Weź ze sobą coś do pisania.

 

(ENG) About the cache:

A small, black container that can hold a trackable and a logbook. Take something to write.

 

Additional Hints (Decrypt)

Yrjn fgeban zbfgh Ba gur yrsg fvqr bs gur oevqtr

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)