Skip to content

Arbeitslager Hartmannsdorf Traditional Cache

Hidden : 1/16/2023
Difficulty:
1.5 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   micro (micro)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


W czasie II wojny światowej na terenie Powiatu Lubańskiego, w Miłoszowie (przed wojną: niemiecki Hartmannsdorf), w gminie Marklissa (dziś: Leśna), mieścił się od kwietnia 1944 r. do lutego 1945 r. obóz AL Hartmannsdorf (Arbeitslager Hartmannsdorf)- filia obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen (Konzentrationslager Groß-Rosen).

Obóz wybudowano obok istniejącej tkalni mechanicznej Weinert & Sohn, która została przejęta przez przemysł zbrojeniowy. Składał się z 5 baraków mieszkalnych ustawionych w dwóch rzędach, placu apelowego, dwóch betonowych basenów przeciwpożarowych i studni.

W obozie przebywali głównie więźniowie z Polski, ale także Rosjanie, Niemcy, Czesi i Francuzi. Więźniowie pracowali m.in. przy budowie kompleksu sztolni, drążonych w skalistym wzgórzu w miejscowości Marklissa (dziś Leśna), oddalonej ok. 5 km od obozu. Prace te nigdy nie zostały ukończone. Więźniowie pracowali również w pobliskich zakładach H. Walter KG, zajmującej się produkcją elementów dla niemieckiego lotnictwa.

W połowie lutego 1945 r. z związku ze zbliżającym się frontem przerwano działalność obozu, ewakuując również fabrykę zbrojeniową. Wejścia do sztolni wysadzono a obóz spalono. Z ponad 1000 więźniów, którzy wyszli z Hartmannsdorf w „marszu śmierci” do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald w dniu 12.03.1945 r. dotarło zaledwie 399. Za tymi liczbami kryje się ogromna trauma tych, którzy przetrwali i tragiczna, okrutna śmierć tych, którzy nie wytrzymali zimna, głodu, strachu i nieludzkiego traktowania.

W dniu 7 maja 2016 r. w Miłoszowie, podczas obchodów 71 rocznicy zakończenia II wojny światowej, został odsłonięty pomnik poświęcony pamięci więźniów filii obozu koncentracyjnego Gross-Rosen– AL Hartmannsdorf. Odsłonięcia dokonał były więzień tego obozu Roman Gierka. W uroczystości uczestniczyły również rodziny więźniów.

Pomnik to granitowy głaz pozyskany z tego samego złoża, które w czasie II wojny światowej niewolniczą pracą eksploatowali więźniowie Groß-Rosen w Rogoźnicy.

Po obozie pozostały już nieliczne ślady, ale nadal możliwe do odnalezienia: fundamenty baraków, dwa betonowe baseny przeciwpożarowe i studnia w pobliskim lesie.

Additional Hints (Decrypt)

onevrexn zbfgh

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)