Fort 52a Jugowice (Łapianka) - pośredni, pancerny obrony bliskiej. Powstał w latach 1897-1898. Wzmacniał obronę południowej flanki twierdzy, umożliwiając panowanie nad traktem wiedeńskim (dzisiejsza ulica Zakopiańska). Układ fortu jest typowy, ale dostosowany do położenia i funkcji jaką pełnił. Miał półkolisty narys, fosę o stoku spłaszczonym od czoła i barków, zaś fosę o profilu pełnym jedynie od strony szyjowej. Broniona była z półkolistej bastei obrony zapola. Centralne położenie zajmował plac broni zamknięty od czoła elewacją korpusu koszarowo-bojowego i otoczony wałem z pozycjami strzeleckimi dla piechoty, połączonymi funkcjonalnie z galerią strzelecką na budynku, przewidzianą do nadbudowania worami z piaskiem z wstawionymi pancernymi tarczami. Jedyny wjazd prowadzi od strony północnej z dawnej drogi rokadowej odchodzącej od traktu wiedeńskiego, a broniła go kaponiera obrony wjazdu. Piętrowy ceglano-betonowy blok koszarowo-bojowy broniony był prostokątną kaponierą zapola usytuowaną asymetrycznie przed załamaniem budynku. Na niej umieszczono obrotową wieżę obserwacyjną. Budynek nakryty jest stalobetonowym stropodachem. Główne uzbrojenie fortu stanowiły cztery wieże (tzw. lawety) pancerne z 8cm armatami M.94 usytuowane we wschodniej i środkowej partii budynku koszarowo-bojowego. Dwie wieże środkowe umieszczone były tuż za załamaniem budynku i przewidziane były do ognia bocznego na przedpole fortu 52 Borek. Posadowione są na piętrowym korpusie budynku. Dwie wieże po stronie wschodniej, wstrzelane wprost w trakt wiedeński posadowione są bezpośrednio na fundamentach w poziomie piętra, ponieważ budynek ma tutaj tylko jedną kondygnację. W poziomie parteru znajdują się zewnętrzne schody na wał, przebudowane w okresie powojennym. Na piętrze pomiędzy wieżami znajdowały się schrony pogotowia dla artylerii, a po bokach magazyny amunicyjne. Wieże wykonane w zakładach Emila Skody w Pilźnie reprezentowały typ tzw. lawety pancernej. Izby oficerskie położone były centralnie, zaś izby żołnierskie z kazamatami pogotowia piechoty usytuowane były w każdym skrzydle. Na końcach skrzydeł zlokalizowano klatki schodowe ze studniami, przy których na piętrze znajdowały się izby opatrunkowe, a na parterze w pomieszczeniu skrajnym zachodnim funkcjonowała kuchnia. Kondygnacje przykryte zostały stropami betonowymi na stalowych dźwigarach, przekształconymi przez późniejszego użytkownika. W okresie I wojny światowej fort był obsadzony załogą, chociaż bezpośrednio nie brał udziału w walce.
Uzbrojenie w roku 1914:
4x8 cm PK M.94 w wieżach
2 lawety forteczne (gewerhlafette)
Artyleria: 1 oficer + 57 szeregowych
Piechota: 1 oficer + 56 szeregowych
Pionierzy: 4 szeregowych
Wyposażenie pancerne (wieże, większość okiennic i wrót pancernych) usunięto i zezłomowano podczas II wojny światowej lub bezpośrednio po niej. Do 1958 roku obiekt zajmowany był przez wojsko. Od 1960 roku w forcie odbywała się produkcja i rozlewnia win owocowych co silnie zdewastowało budynek i jego otoczenie. W latach 1991 - 2003 najemcą fortu było przedsiębiorstwo produkcyjno-handlowe. Po usunięciu produkcji obiekt został przekazany w zarząd Gminie Miejskiej Kraków, popadając z roku na rok w coraz większe zniszczenie. W ostatnich latach podjęto decyzję o utworzenie w forcie Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego. W 2015 roku rozpoczęto gruntowny remont fortu. Odnowiono blok koszarowy, wyczyszczono najbliższe otoczenie fortu w tym fosę, w której odkryto kamienne łuki. W latach 2019-2022 wybudowano tzw. obiekt kubaturowy.
Od 2022 roku Fort jest użytkowany jako Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego będące oddziałem Muzeum Krakowa. W ramach działalności jako centrum ruchu harcerskiego, przygotowano m.in. sale konferencyjne i miejsca noclegowe w budynku, a także na terenach zielonych - pole biwakowe oraz miejsce na ognisko dla ok. 300 osób.
