Park im. Wisławy Szymborskiej

Park jest czynny codziennie od 6:00 do 22:00. Tylko w tych godzinach możliwe jest podjęcie skrytki.

The park is open daily from 6 AM to 10 PM. It is possible to find a cache within these hours only. English description below.

[PL]

Park powstał w wyniku przekształcenia parkingu, który tutaj się wcześniej zajmował ten spory obszar w centrum miasta. W 2019 r. projekt takiego właśnie zagospodarowania tego terenu wygrał w głosowaniu do Budżetu Obywatelskiego miasta Krakowa.

W średniowieczu teren obecnego parku zlokalizowany był poza murami miejskimi, zagospodarowany ogrodami i pozostał niezabudowany do połowy XV wieku. W rejonie obecnych Dolnych Młynów, w miejscu nieistniejącej jeszcze wtedy Farbyki Wyrobów Tytoniowych, znajdował się ogród rozrywkowy Raj - stąd nazwa ulicy Rajskiej. 

Projekt parku przywołuje nie tylko ogrodową przeszłość, ale również nawiązuje do Patronki - Wisławy Szymborskiej - i literackiego otoczenia miejsca. Ideą projektu było stworzenie tajemniczego ogrodu, oazy w mieście - miejsca relaksu i kontemplacji. Park został zaprojektowany jako sekwencja przenikających się wnętrz ogrodowych, z których każde ma swój niepowtarzalny charakter i powiązane jest z najbliższym otoczeniem.

Wchodząc do parku od strony ul. Karmelickiej przechodzimy przez sad drzew owocowych nawiązujący do Karmelitańskich sadów, by dalej pójść wygiętą ścieżką, wzdłuż łąk kwietnych, inspirowanych znajdującymi się niegdyś na tych terenach otwartymi polami. Znajdujący się w centralnej części parku trawnik jest zielonym odniesieniem do placu apelowaego, stanowiąc tym samym otwarte przedpole widokowe na budynek dawnych koszar.

Spacer zakończyć można wychodząc z parku w kierunku krakowskiego Zwierzyńca poprzez zagajnik, który nazwiązuje do podmiejskich lasów, lub zawrócić i meandrować pomiędzy krętymi labiryntami krzewów w poszukiwaniu kolorowych ogrodów. Ogrody te zostały zaprojektowane w skali i charaktrze nawiązującym do ogrodóœ śródblokowych Starego Miasta. Wnętrza wyznaczają nieregularne formowane masywy krzewów, tworzące kulisy i krótkie widoki. Pachnące ogrody identyfikuje zróżnicowana barwa - w parku znaleźć można Ogród Niebieski, Żółty, Zielony i Czerwony.

Woda w parku, która płynie w systemie kanałów i sadzawek wzdłuż głównej alei i szpaleru lip wyglądem nawiązuje do kanałów i stawów rybnych. Zbiorniki zasilane są między innymi wodą z dachu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, a ich filtracja odbywa się w sposób naturalny przy udziale biotopu, złóż sorpcyjnych oraz filtrów hydrobotanicznych. 

Patronką parku jest Wisława Szybmborska - poetka i eseistka. Laureatka literackiej nagrody Nobla za rok 1996. Związana całe życie z Krakowem. Dorobek poetycki Szymborskiej, ilościowo skromny – opublikowała ok. 350 wierszy – od trzeciego, popaździernikowego tomu "Wołania do Yeti" (1957) do pośmiertnie wydanego "Wystarczy" (2012) – zawsze znajdował uznanie krytyki i czytelników. Najbliższe otoczenie zapamiętało ją jako osobą skromną, ceniącą spokój. Nie uznawała pytań ingerujących w czyjąkolwiek prywatność, ani nie uważała za stosowne mówić o sobie. Źle znosiła wszelkie ostentacje czy celebry, stąd też ogłoszenie jej laureatką literackiego Nobla, kiedy to w miesiąc musiała udzielić więcej wywiadów, niż przez całe dotychczasowe życie, stanowi w jej życiu cezurę, nazywaną przez przyjaciół "tragedią sztokholmską".

[EN]

The park was created by transforming the parking that used to occupy this large area in the city centre.

The design of the park recalls not only the garden's past, but also alludes to its patron - Wisława Szymborska - and the literary surroundings of the place. The idea behind the project was to create a mysterious garden, an oasis in the city - a place for relaxation and contemplation. The park was designed as a sequence of interpenetrating garden interiors, each of which has its own unique character and is linked to the immediate surroundings.

Entering the park from Karmelicka Street, one passes through an orchard of fruit trees to continue along a curved path, along floral meadows inspired by the open fields once found in this area. The lawn in the central part of the park is a green reference to the parade ground, thus providing an open foreground view of the former barracks building.

You can end your walk by leaving the park in the direction of Kraków's Zwierzyniec through a grove of trees that links to the suburban woods, or you can turn around and wander between winding mazes of bushes in search of colourful gardens. The gardens are designed in a scale and character reminiscent of the mid-block gardens of the Old Town. The interiors are defined by irregular moulded masses of shrubbery, creating cul-de-sacs and short views. The fragrant gardens are identified by their varying colours - the park features Blue, Yellow, Green and Red gardens.

The water in the park, which flows in a system of canals and ponds along the main avenue and a row of lime trees, is reminiscent of canals and fishponds. The reservoirs are fed, among other things, with water from the roof of the Provincial Public Library, and are filtered naturally by biotope, sorption beds and hydrobotanical filters. 

The park's patron is Wisława Szybmborska - poet and essayist. Winner of the Nobel Prize in Literature for 1996, she was connected to Krakow throughout her life. Szymborska's poetic output, quantitatively modest - she published around 350 poems - from the third, post-October volume of "Calling out to Yeti" (1957) to the posthumously published "Enough" (2012) - has always found favour with critics and readers. Those closest to her remembered her as a modest person who valued calm. She did not recognise questions that invaded anyone's privacy, nor did she consider it appropriate to talk about herself. She resented any ostentation or celebrity, hence the announcement of her as Nobel Laureate in Literature, when she had to give more interviews in one month than she had done in her entire life, marks a caesura in her life, referred to by friends as the 'Stockholm tragedy'.

Możliwości

Wolę kino.
Wolę koty.
Wolę dęby nad Wartą.
Wolę Dickensa od Dostojewskiego.
Wolę siebie lubiącą ludzi
niż siebie kochającą ludzkość.
Wolę mieć w pogotowiu igłę z nitką.
Wolę kolor zielony.
Wolę nie twierdzić,
że rozum jest wszystkiemu winien.
Wolę wyjątki.
Wolę wychodzić wcześniej.
Wolę rozmawiać z lekarzami o czymś innym.
Wolę stare ilustracje w prążki.
Wolę śmieszność pisania wierszy
od śmieszności ich niepisania.
Wolę w miłości rocznice nieokrągłe,
do obchodzenia na co dzień.
Wolę moralistów,
którzy nie obiecują mi nic.
Wolę dobroć przebiegłą od łatwowiernej za bardzo.
Wolę ziemię w cywilu.
Wolę kraje podbite niż podbijające.
Wolę mieć zastrzeżenia.
Wolę piekło chaosu od piekła porządku.
Wolę bajki Grimma od pierwszych stron gazet.
Wolę liście bez kwiatów niż kwiaty bez liści.
Wolę psy z ogonem nie przyciętym.
Wolę oczy jasne, ponieważ mam ciemne.
Wolę szuflady.
Wolę wiele rzeczy, których tu nie wymieniłam,
od wielu również tu nie wymienionych.
Wolę zera luzem
niż ustawione w kolejce do cyfry.
Wolę czas owadzi od gwiezdnego.
Wolę odpukać.
Wolę nie pytać jak długo jeszcze i kiedy.
Wolę brać pod uwagę nawet tę możliwość,
że byt ma swoją rację.

(Wisława Szybmorska, Ludzie na moście, 1986)

Żródła informacji zamieszczonych w listingu: tablice w parku, culture pl, wikipedia