Freddie Mercury
Freddie Mercury (ur. jako Farrokh Bulsara 5 września 1946 w Stone Town <Zanzibar>, zm. 24 listopada 1991 w Londynie) – brytyjski muzyk, piosenkarz rockowy i autor tekstów. Powszechnie uznawany za jednego z najlepszych wokalistów w historii muzyki popularnej.
Karierę muzyczną rozpoczął w zespole Ibex, później przemianowanym na Wreckage. Od 1970 wokalista zespołu Queen, uznawanego za jedną z najlepszych i najbardziej wpływowych grup muzycznych wszech czasów. Z zespołem nagrał i wydał 14 albumów studyjnych: Queen (1973), Queen II (1974), Sheer Heart Attack (1974), A Night at the Opera (1975) A Day at the Races (1976), News of the World (1977), Jazz (1978), The Game (1980), Hot Space (1982), The Works (1984), A Kind of Magic (1986), The Miracle (1989), Innuendo (1991) i Made in Heaven (1995), ponadto napisał wiele przebojów, m.in. „Killer Queen”, „Bohemian Rhapsody”, „Crazy Little Thing Called Love” czy „We Are the Champions”. Od 1984 także artysta solowy, nagrał dwa albumy: Mr. Bad Guy (1985) i Barcelona (1988) w duecie z Montserrat Caballé; pierwszą płytę promował przebojami „I Was Born to Love You” i „Living on My Own”, a drugą tytułowym hitem.
Zasłynął z charakterystycznej i niezwykłej dla rockowych wokalistów barwy głosu oraz skali, która wynosiła cztery oktawy. Choć śpiewał czysto technicznie oraz w różnych stylach, to utrzymywał, że nigdy nie uczył się śpiewu. Jego naturalnym głosem był baryton, lecz śpiewał tenorem. Podczas występów na żywo śpiewał zazwyczaj niższym głosem niż podczas nagrań studyjnych. Na prośbę Montserrat Caballé zaśpiewał barytonem utwór „Ensueño” z płyty Barcelona. Jego głos zmieniał się z biegiem lat – obniżał się i był bardziej chrypliwy, na co wpływ miały m.in. papierosy, które Mercury zaczął palić podczas sesji do albumu The Game w 1979. Stałym elementem jego występów scenicznych była zabawa polegająca na powtarzaniu przez publiczność wokaliz śpiewanych przez Mercury’ego.
Przez wiele lat borykał się ze zdrowotnymi skutkami zawodowego śpiewania, tzn. guzkami głosowymi. Odmawiał jednak interwencji chirurgicznej i wspierał się parowym inhalatorem oraz pastylkami na gardło.
Grał na fortepianie, syntezatorach oraz organach (w studiu). Choć nie był wirtuozem instrumentów klawiszowych, to jego kompozycje na tym instrumencie były oryginalne, ze szczególnym naciskiem na rytm. Odkąd został fanem Jimiego Hendriksa w latach 60., zaczął uczyć się gry na gitarze akustycznej, ale nie był zadowolony z efektów. Na koncertach, przed utworem „Crazy Little Thing Called Love”, podczas którego grał na tym instrumencie, często mówił do mikrofonu, że nie umie grać, np. „Ta gówniana gitara nigdy nie wygrywa takich akordów, jakie chcę” (Live at Wembley Stadium) czy „Dziesięć lat temu umiałem zagrać na gitarze trzy akordy. Teraz, w 1982, znam trzy akordy na gitarze” (Queen on Fire – Live at the Bowl).
Jim Hutton w swojej książce Mercury and Me podał, że Freddie Mercury dowiedział się, że jest chory na AIDS wiosną 1987. Pomimo widocznych objawów choroby, m.in. mięsaków Kaposiego na dłoniach i twarzy, zaprzeczał, że cokolwiek mu dolega. Aby ukryć mięsaki Kaposiego i ślady ich wypalania, nosił makijaż oraz krótki zarost. Wskutek choroby miał coraz poważniejsze problemy z chodzeniem i znacznie stracił na wadze. Na kilka tygodni przed śmiercią przestał przyjmować leki, oprócz tych o działaniu przeciwbólowym. Również z powodu choroby miał prawie zupełnie stracić wzrok, czemu jednak zaprzeczył jego życiowy partner Jim Hutton w książce Freddie Mercury i ja.
Dopiero dzień przed śmiercią, 23 listopada 1991, wydał oświadczenie, w którym napisał o swojej chorobie. Tekst komunikatu stworzył dzień wcześniej wspólnie ze swoim menedżerem Jimem Beachem, napisał:
W związku z licznymi doniesieniami prasowymi w ciągu ostatnich dwóch tygodni pragnę poinformować, że test na HIV był pozytywny i jestem chory na AIDS. Uważałem za właściwe utrzymać tę informację w tajemnicy, aby chronić swą prywatność. Jednak teraz nadszedł czas, aby powiedzieć prawdę. Mam nadzieję, że lekarze i wszyscy ludzie dobrej woli na całym świecie połączą się ze mną w walce z tą straszną chorobą. Moja prywatność zawsze była bardzo ważna dla mnie i słynę z braku wywiadów ze mną. Proszę zrozumieć, iż ta polityka będzie kontynuowana.
Zmarł w swoim domu Garden Lodge w Londynie 24 listopada 1991 ok. godz. 19:20 na grzybicze zapalenie płuc w związku z osłabieniem odporności wywołanym AIDS. Miał 45 lat. Zwłoki zostały skremowane w londyńskim krematorium 27 listopada. Podczas pogrzebu, który odbył się trzy dni po śmierci, odtworzono utwory Arethy Franklin „You’ve Got a Friend” i arię z opery Verdiego w wykonaniu Montserrat Caballé. Ceremonia miała charakter prywatny, uczestniczyło w niej 35 osób, w tym rodzina, członkowie Queen i najbliżsi przyjaciele artysty, m.in. Elton John. Uroczystość trwała ok. 25 minut i odbyła się zgodnie z zasadami zaratusztrianizmu. Miejsce pochowania urny z prochami artysty nie jest powszechnie znane. Legenda głosi, że prochy Mercury’ego zostały wrzucone do Jeziora Genewskiego, inna wersja głosi, że znajduje się ona pod fałszywym nazwiskiem na jednym z cmentarzy w Anglii. Jim Hutton w książce Freddie Mercury i ja stwierdził, że urna najprawdopodobniej spoczęła pod wiśnią w ogrodzie jego domu Garden Lodge w Londynie, co miało być życzeniem jego partnera wyrażonym na kilka miesięcy przed śmiercią.
W listopadzie 1996 w Montreux został odsłonięty pomnik Mercury’ego autorstwa czeskiej rzeźbiarki Ireny Sedleckiej. Zdjęcie rzeźby zostało umieszczone na okładce albumu Queen Made in Heaven, który został wydany po śmierci Mercury’ego.
Sława i popularność wokalisty znajduje swoje odbicie w wielu plebiscytach i głosowaniach:
Dwa utwory autorstwa Mercury’ego – „We Are the Champions” i „Bohemian Rhapsody” – zostały w dwóch różnych głosowaniach uznane za najlepsze utwory w historii.
W milenijnym głosowaniu, w którym wzięło udział 600 tys. Brytyjczyków (Music of the Millenium Poll), w kategorii „najlepszy utwór” zwyciężył „Bohemian Rhapsody”.
Mercury zajął szóste miejsce w głosowaniu na najlepszego męskiego wokalistę, a zespół Queen w kategorii „najlepszy zespół” ustąpił pola jedynie grupie The Beatles.
W 2006 azjatycka edycja magazynu „Time” określiła go jako jednego z najbardziej wpływowych Azjatów ostatnich 60 lat[potrzebny.
W 2002 zajął 58. miejsce w głosowaniu na 100 największych Brytyjczyków pod patronatem BBC.
Na liście najlepszych wokalistów XX wieku śpiewających w języku angielskim, stworzonej przez radio BBC, Mercury zajął 10. miejsce, najwyższej spośród wokalistów hardrockowych.
Natomiast na liście MTV 22 najlepszych głosów ostatnich 25 lat znalazł się na miejscu drugim
W 2006 został sklasyfikowany na 6. miejscu listy 100 najlepszych wokalistów wszech czasów według Hit Parader.
Jego zdjęcie znalazło się na jednym z milenijnych znaczków pocztowych wyemitowanych przez brytyjską Pocztę Królewską. Znaczek wzbudził kontrowersje, ponieważ w tle widać perkusistę Rogera Taylora, a obowiązujące wówczas zasady nie pozwalały umieszczać na znaczkach osób żyjących, z wyjątkiem członków brytyjskiej rodziny królewskiej. Wizerunek wokalisty znalazł się również na znaczkach w kilkunastu innych krajach.
W 2010 ogłoszono, że powstanie film fabularny opowiadający historię zespołu Queen, skupiający się głównie na wokaliście i frontmanie grupy. Początkowo rolę Mercury’ego miał zagrać Sacha Baron Cohen, lecz ostatecznie w roli frontmana został obsadzony Rami Malek, znany m.in. z filmu Noc w muzeum. Film nosi tytuł Bohemian Rhapsody (pochodzący od jednego z najpopularniejszych utworów grupy), którego światowa premiera odbyła się 24 października 2018 w Wielkiej Brytanii, a film w Polsce ukazał się 2 listopada 2018. Bohemian Rhapsody zarobił ponad 216 mln dol. w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz ponad 687 mln dol. w innych krajach świata, a łączny przychód ze sprzedaży biletów wyniósł blisko 904 mln dol. (przy budżecie wynoszącym około 52 mln), czyniąc produkcję najbardziej dochodowym filmem biograficznym w historii kinematografii.