Het dorp Mûnein, het dorp van de Mûne.
De geschiedenis van Mûnein gaat terug tot 1611, toen er een molen stond, waaraan het dorp de naam heeft ontleend. In 1897 werd op dezelfde plek een grotere molen gebouwd, die in 1911 afbrandde.
Het Mûnehûs tegenover de haven herinnert nog aan de plaats waar de mûne stond. Mûnein is een dorp met een kleine 700 inwoners.
Op 21 augustus 1948 wordt door de toenmalige secretaris van de vereniging van Dorpsbelangen, de heer K.G. de Vries, een aanvraag ingediend om van Molenend een zelfstandig dorp te maken.
Tot die tijd was het een deel van Oenkerk. B&W en de gemeenteraad van Tytsjerksteradiel stemmen hier mee in.
Toch wel een unieke situatie omdat het in Friesland wet was dat het dorpsrecht werd geschonken aan dorpen die beschikten over een kerk en dat gebouw moet Mûnein ontberen.
De gemeente adviseert dat het wellicht nodig zal zijn om steeds te schrijven, Molenend (Frl.) of – bij Oenkerk, want er zijn in Nederland 14 buurtschappen of gehuchten die Moleneind heten, waarvan twaalf in Noord Brabant, één in Gelderland en één in Noord Holland.
Ook is er in Drachten een buurt die Moleneind heet.
Dorpsbelang Mûnein/Readtsjerk Dorpsbelangen Molenend is opgericht op 17 april 1926. In 1941 trad Roodkerk toe tot de vereniging, zodat vanaf toen de naam “Vereniging voor Dorpsbelangen Molenend/Roodkerk” werd gevoerd.
De invoering van het gebruik van de Friese taal in de gemeente Tytsjerksteradiel heeft geleid tot de Friese naamgeving.
De Vlasfabriek Op 6 mei 1898 werd er bij de gemeente Tytsjerksteradiel een aanvraag ingediend om een fabriek te vestigen in de buurt van de Zwarte Broek, een meertje nabij Molenend.
Dit werd positief ontvangen en dus kon men beginnen met bouwen.
Zo werd in Molenend de eerste fabriek van de “N.V. Friesche Maatschappij van Vlasindustrie” opgericht. De naam kwam in contrastkleurige dakpannen op het dak van de fabriek te staan, en ook op de voorgevel, waar hij nu nog te zien is.
De opening vond plaats op 24 november 1898; directeur werd de heer J.J. Westra.
Alles was tot in de finesses doordacht.
Zelfs aan de hygiëne was de grootste zorg besteed.
Maar het ging steeds slechter met de vlasindustrie, met als gevolg dat de fabriek op 24 april 1967 werd gesloten.
Dit betekende het einde van de industrie in Mûnein, maar de gerestaureerde schoorsteen en het beeld van Gosse Dam dat sinds 1990 op het pleintje bij de klok in het hartje van Mûnein staat houden de herinnering levend.
De oude vlasfabriek is geheel verbouwd en fungeert nu als Thomashuis. Landelijke bekendheid
Het dorp kwam in de vijftiger jaren internationaal in het nieuws door de geboorte van de Siamese tweeling Folkje en Tjitske de Vries op 7 november 1953.
Meer informatie: http://www.npogezond.nl/tv-uitzending/g24_2604/De-Siamese-tweeling-van-Molenend
Opnieuw kwam het dorp in het nieuws door een uitzending van Gewest Tot Gewest, waarbij het monument aan de Halligen nader werd belicht.
Dit monument, gemaakt door Jan Faber vormt de gezamenlijke landen Noorwegen, Finland en Zweden.
De stenen die in het stroomgebied van de Bouwe Pet zijn verzameld door Faber zelf, zijn op hun oorspronkelijke plek in het land van herkomst neergelegd.
De opening van dit monument betekende tevens de afsluiting van de Ruilverkaveling.
De school, het café, de haven en het dorpshuis Mûnein mag zich verheugen dat het nog een school, een café, een haven en een dorpshuis heeft.
In 1875 werd de eerste brief naar de gemeente geschreven met de vraag of er een school gebouwd kon worden.
Pas in 1884 werd de school geopend en gingen er ongeveer 70 kinderen van alle gezindten in het eigen dorp naar school.
In 1899 veranderde dat, toen de gereformeerde kerk in Oentsjerk een eigen school oprichtte, waardoor het aantal leerlingen daalde.
Tegenwoordig heeft Mûnein een openbare school, It Kruirêd.
Het café is van later datum. In januari 1905 vroeg de toenmalige bewoner vergunning voor het bouwen van “eene als herberg in te richten huizinge”.
In februari van hetzelfde jaar had hij de vergunning in huis.
Het café heeft vele eigenaars gehad.
Een van hen, Klaas v.d. Veen was tevens taxateur, veilingmeester bij boelgoeden en antiekverzamelaar.
De huidige inrichting van het voor-café is aan hem te danken, sinds kort is het café weer open in de weekenden.
Tegenover het café ligt de haven van Mûnein.
Voorheen lagen er skûtsjes, die dienst deden als vrachtschepen.
Nu is het een recreatieve haven, waar veel dorpsbewoners een bootje hebben liggen.
Mûnein heeft zich in de jaren 80 sterk gemaakt voor een dorpshuis. In 1983 is de eerste steen gelegd door Aukje de Vries-Schaafsma.
Zij was jarenlang bakkersvrouw in Mûnein.
Tegen de muur is een halve mûnestien geplaatst die nog bij het Mûnehûs bewaard was gebleven. Zie: http://mounestien.sfdt.nl/.
De Ekkelreed,
Ik ben opgegroeid in dit dorp in deze prachtige omgeving vlakbij het pad wat in de volksmond al eeuwen lang de naam "Ekkelreed" had.
Sinds 2013 heeft het zandpad, gelegen tussen de "Jeltebinneswei" en de "Kaetsjmuoiwei" officieel de naam "Ekkelreed" gekregen en staat er een officieel straatnaambord aan weerszijden.
Het pad ligt tussen de genoemde straten, de bebouwing van het dorp aan de noordkant en aan de zuidkant de Sânfeart waar ik als kind de eerste schaatsmeters op het ijs maakte.
Samen met vele andere paden rondom kun je er een prachtige rondwandeling maken.
Het is heerlijk struinen (Strúnen) op en rondom de Ekkelreed.
Als kind heb ik hier veel gespeeld, hutten bouwen, verstoppertje spelen, bramen plukken en lekker met je fiets over de paadjes crossen.
Nog steeds zijn de bosjes tussen de Ekkelreed en de bebouwing geliefd bij de jeugd om er lekker te spelen, ik heb er dan ook voor gekozen de cache een stukje uit de buurt te plaatsen.
Enkele dorpsbewoners zijn hier begonnen om het pad wat "aan te kleden" en zo is het Strúnpaed ontstaan.
De cache ,
Op verzoek van de vrijwilligers van het Strúnpaed heb ik hier een korte Geocache-wandeling uitgezet..
U kunt hier een
Bij het berekenen van de letter/woord-waarde ga ik uit van het principe A=1, B=2, C=3, enz.
Stapeltellen = komt het antwoord uit op een getal (meerdere cijfers) dan moet u deze cijfers net zo lang optellen tot u uitkomt op één cijfer.
U kunt het Strúnpaed vanaf meerdere kanten benaderen, het is opgezet als een hele kleine rondwandeling, aan de ene kant het brede zandpad en aan de andere kant het slingerende paadje door het bosje.
Het is slechts een korte wandeling maar er zijn diverse mogelijkheden om uw wandeling wat langer te maken.
Als u met de hond komt, ruim dan aub eventuele uitwerpselen op.
Zorg ervoor dat u niet teveel opvalt bij het loggen, of leg even uit waar u mee bezig bent.
Veel plezier met strúnen.
De som van alle antwoorden is ; 34