WPROWADZENIE:
Pamięć... Możemy sobie przypomnieć to, co robiliśmy wczoraj, miesiąc temu, nawet rok, ale... Ze stuletnim odcinkiem mamy już poważny problem. Są jednak sytuacje wyjątkowe – jubileusze! To właśnie obchody rocznicowe stanowią doskonałą okazję do utrwalenia wspomnień o instytucjach i ludziach, bez których trudno wyobrazić sobie nasze istnienie. Tak jest w przypadku Lasów Państwowych będących już od wieku ostoją różnorodności rodzimej flory i fauny. Są pośród nich miejsca niezwykłe, oderwane nieco od współczesnego stylu życia. Ot, choćby te okazałe, sosnowe drzewa Puszczy Noteckiej, które wraz z wyznaczonymi w jej obrębie rezerwatami przyrody, licznymi ścieżkami, a także urokliwymi jeziorami i zakątkami, o każdej porze roku gwarantują nam moc pozytywnych wrażeń estetycznych i miło spędzony czas. Poznajmy zatem jej historię i tajemnice, wędrując przygotowanym tu specjalnie dla Was geocachingowym szlakiem!
STULETNIK: 25 Przyroda na piedestale!
Pomnik... Spotykamy je praktycznie wszędzie. To dzieła rzeźbiarsko-architektoniczne, posągi, obeliski, wzniesione dla upamiętnienia osoby, osób lub zdarzenia. Jest jeszcze jeden rodzaj pomnika, który dość często mijamy nie zdając sobie sprawy z jego istnienia. Nie zapominajmy o naturalnych tworach przyrody, zarówno ożywionej jak i nieożywionej (geologicznej), reprezentowanych m.in. przez okazałe drzewa, krzewy, głazy narzutowe, skałki lub jaskinie.
Sam termin „pomnik przyrody” liczy już ponad 200 lat. Sformułowanie to (w języku niemieckim Naturdenkmal) stworzył w 1816 r. Alexander Heinrich Friedrich von Humboldt. Natchnieniem w tym przypadku były dla niego były olbrzymie drzewa „Zamang” z rodziny mimozowatych, które oglądał podczas swoich podróży do Ameryki Południowej.
Na terenie Puszczy Noteckiej ustanowiono 277 pomników przyrody. Biorąc pod uwagę charakter miejsca, są to głównie drzewa lub ich skupiska, odznaczające się indywidualnymi cechami w szczególny sposób wyróżniającymi je spośród innych przedstawicieli tego samego gatunku (np. rozmiar). W tym miejscu wspomnieć warto o dębach szypułkowych rosnących w Marianowie koło Sierakowa i przy zabudowaniach osady Zwierzyniec. Ich obwody mierzone na wysokości 1,3 m od ziemi wynoszą – bagatela – 840 i 780 cm! W przypadku sosen wymiary te są znacznie mniejsze. Największa z rosnących koło dawnej stacji doświadczalnej w Stobnicy może pochwalić się obwodem liczącym 320 cm. Tak samo jest w przypadku okazu zlokalizowanego na skraju lasu na zachód od Drawska. Świerk przy leśniczówce Borowy Młyn również ma obwód 320 cm, a okaz koło Bobrowni 340 cm! Na uwagę zasługują też ciekawe skupisko jarzębów berkini znajdujące się na terenie Nadleśnictwa Krucz w Goraju oraz głazy narzutowe spoczywające w lasach między Łężnem a Kamiennikim. Pomierzony obwód największego z nich wynosi 1200 cm.
Według danych z 2015 r. liczba pomników przyrody w Polsce wynosiła 36 tys. 570 (dane na podstawie inwentaryzacji Generalnej Ochrony Środowiska z lat 2014 – 2015). Zdecydowana większość, bo aż 92% to przedstawiciele flory. Znacznie rzadziej pomnikami przyrody zostają obiekty geologiczne, takie jak głazy narzutowe.
ZAGADKA
Aby poznać koordynaty finału odpowiedz na proste pytanie:
Na terenie Puszczy Noteckiej ustanowiono:
840 pomników przyrody N 52° 40.713′ E 16° 04.060′
277 pomników przyrody N 52° 40.703′ E 16° 04.060′
BIBLIOGRAFIA
- ANDERS P., KUSIAK W.,2022: Puszcza Notecka. G&P OFICYNA WYDAWNICZA, Poznań
- FINDYSZ T. i in.,:Nadleśnictwo Sieraków. Wydawnictwo Quercus
- DACHOWSKI W.,1981: Puszcza Notecka (część gorzowska). KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA, Szczecin
- ANDERS P., KUSIAK W., 2004: Leśny kompleks Promocyjny. Puszcza Notecka. Mapa przyrodniczo-turystyczna. Wydawnictwo PRZEGLĄD LEŚNY, Poznań
- TOMCZK R., 2018: Niezwykła hodowla bobrów w okolicach Sierakowa, Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski (Zeszyt jubileuszowy 25 lat) Poznań
- TOMCZAK R.: 'Historia miłości do ojczyzny zapisana w kamieniu, Wielkopolski Raptularz Leśny Nr 1. ,RDLP w Poznaniu
