#26 Stuletnik KOLEJ-na opowieść Puszczy Mystery Cache

WPROWADZENIE:

Pamięć... Możemy sobie przypomnieć to, co robiliśmy wczoraj, miesiąc temu, nawet rok, ale... Ze stuletnim odcinkiem mamy już poważny problem. Są jednak sytuacje wyjątkowe – jubileusze! To właśnie obchody rocznicowe stanowią doskonałą okazję do utrwalenia wspomnień o instytucjach i ludziach, bez których trudno wyobrazić sobie nasze istnienie. Tak jest w przypadku Lasów Państwowych będących już od wieku ostoją różnorodności rodzimej flory i fauny. Są pośród nich miejsca niezwykłe, oderwane nieco od współczesnego stylu życia. Ot, choćby te okazałe, sosnowe drzewa Puszczy Noteckiej, które wraz z wyznaczonymi w jej obrębie rezerwatami przyrody, licznymi ścieżkami, a także urokliwymi jeziorami i zakątkami, o każdej porze roku gwarantują nam moc pozytywnych wrażeń estetycznych i miło spędzony czas. Poznajmy zatem jej historię i tajemnice, wędrując przygotowanym tu specjalnie dla Was geocachingowym szlakiem!

STULETNIK: 26 KOLEJ-na opowieść Puszczy.

           O tym, że Puszcza Notecka ma swoje skryte tajemnice mieliśmy już okazję się przekonać, ot choćby przy okazji opisu działającej tu kiedyś kopalni. To jednak nie wszystko. Nawet dziś, spacerując po jej lasach zauważyć możemy nienaturalne nasypy lub wykopy, miejsca gdzie sto lat temu kursowały regularnie parowozy. Często też znajdujemy w nich śruby, duże gwoździe i metalowe elementy kolejek, ewidentne świadectwa ich bytności. Oto KOLEJ-na, prawie zapomniana opowieść Puszczy, która wąskimi torami zawiezie nas w niezbyt odległą przeszłość...

           Jest rok 1925. Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu podejmuje decyzję o wybudowaniu kolei wąskotorowej na terenie Puszczy Noteckiej. Powstaje linia Międzychód – Mokrz, licząca 43,5 km długości. Pozostałe przebiegały na trasach z Sierakowa do Drawskiego Młyna oraz z Przystani Warty we Wronkach do Mokrza. Na podstawie ówczesnych dokumentów z całą mocą stwierdzić można, że inwestycja ta, wiążąca się z ogromem kosztów i niekiedy innowacyjnymi rozwiązaniami logistycznymi, była zdecydowanie lepsza niż praktykowany powszechnie wywóz pozyskanego drewna furmankami konnymi. Żer sówki choinówki na terenie nadleśnictw Międzychód, Sieraków, Bucharzewo, Wronki, Drawsko i Potrzebowice, spowodował konieczność przewozu łącznie około 2,1 mln m³ drewna na średnią odległość od 8 do 15 km. Teren, z którego trzeba było pozyskać drewno, by nie utraciło swej jakości miał ponad 55 tys. ha, a zamieszkiwało go niewiele osób. Do połowy 1925 r. za pomocą 588 parokonnych furmanek, ze wszystkich nadleśnictw rocznie wywożono – około 110 tys. m³  drewna. W tym czasie zapas pozyskanego surowca zwiększył się do 700 tys. m³, a do tej liczby trzeba było jeszcze doliczyć ogromną ilość tzw. drobnicy - na przykład gałęzi. Drewno to należało wywieźć w ciągu trzech lat. Kalkulacja w takim wypadku była prosta: wyżywienie 550 furmanów i 1100 koni wiązało się ogromnymi trudnościami i sporymi nakładami finansowymi. Bardziej ekonomicznym rozwiązaniem okazało się zastosowanie 25 parowozów z ich 125- osobową obsługą. Zaoszczędzono w ten sposób 6,2 mln ówczesnych złotych. Dodatkowym atutem kolejek wąskotorowych było też i to, że w znaczny sposób ułatwiały one miejscowym podróży do najbliższych miast. Główna linia kolejowa była linią stałą, którą zarządzały poszczególne nadleśnictwa dbające o jej stan.

ZAGADKA

Aby poznać koordynaty finału odpowiedz na proste pytanie:

Na terenie Puszczy Noteckiej istniała kolej wąskotorowa.

TAK   N 52° 40.401′ E 16° 04.060′

NIE   N 52° 40.411′ E 16° 04.060′

BIBLIOGRAFIA
 

1. ANDERS P., KUSIAK W.,2022: Puszcza Notecka. G&P OFICYNA WYDAWNICZA, Poznań
2. FINDYSZ T. i in.,:Nadleśnictwo Sieraków. Wydawnictwo Quercus
3. DACHOWSKI W.,1981: Puszcza Notecka (część gorzowska). KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA, Szczecin
4. ANDERS P., KUSIAK W., 2004: Leśny kompleks Promocyjny. Puszcza Notecka. Mapa przyrodniczo-turystyczna. Wydawnictwo PRZEGLĄD LEŚNY, Poznań
5. TOMCZK R., 2018: Niezwykła hodowla bobrów w okolicach Sierakowa, Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski (Zeszyt jubileuszowy 25 lat) Poznań
6. TOMCZAK R.: 'Historia miłości do ojczyzny zapisana w kamieniu, Wielkopolski Raptularz Leśny Nr 1. ,RDLP w Poznaniu