Op 21 mei 1952 werd het Amsterdam-Rijnkanaal officieel in gebruik genomen. Daarmee had Amsterdam dan eindelijk een fatsoenlijke verbinding met het achterland. Daar was eeuwen over gestecheld en niet voor niets. Zo’n achterlandverbinding was van nationaal belang. Thorbecke noemde het ooit ‘de trechter’ van ons land: de infrastructuur waarmee Nederland een vooraanstaande positie in de wereldhandel wilde opeisen. Het Amsterdam-Rijnkanaal was daarin een belangrijke schakel. Er waren echter wel een aantal knelpunten te overwinnen. Dit is er een van.
De eieren van Thijsse
Een probleem dat ten zuiden van de Irenesluizen moest worden opgelost, was de kruising van het kanaal met de lek. Er waren twee moeilijkheden: stroming en diepteverschil. Om met de eerste te beginnen: de oversteek van de rivier de scheepvaart kreeg te maken met de stroming van de Lek. Schepen moesten daarom kunnen manoeuvreren, maar daar was de ruimte niet voor. Een ander probleem was dat het kanaal een meter dieper was dan de Lek. Kortom: hoe kruis je een diep kanaal met ‘stilstaand’ water, met een ondiepere, stromende rivier? Onder leiding van prof. Thijsse, directeur van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft, werden vervolgens in Delft experimenten gedaan met schaalmodellen. De oplossing werd gevonden in eivormige verbredingen aan beide kanten van de kanaalmonden, in combinatie met stroomgeleiders; in dit geval de voorhavendammen. In de eivormige ruimte tussen deze dammen bleek het water namelijk voortdurend in beweging te blijven waardoor zich geen sediment kon afzetten en waarmee een buffer tussen stilstaand water was gecreëerd. Tijdens de experimenten in Delft bleek een papiersnipper vier etmalen lang tussen de voorhavendammen te verblijven.
Het andere probleem: het diepteverschil - werd opgelost door de stroomsnelheid van de Lek te manipuleren. Daar waar de voorhavendammen/stroomgeleiders in de rivier staken, stroomde deze sneller en zorgde voor een uitslijting van de bodem. Men berekende vervolgens hoe ver de stromingsgeleiders in de rivier moesten steken om een uitholling van 1 meter te krijgen. Daarmee warende problemen overwonnen. Het concept werd bekend als ‘de eieren van Thijsse’.
Bron: www.civieletechniek.net