[Przyjazne Finanse] #2. Banki Mystery Cache

[PL]

Współcześnie banki są nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. W nich przechowujemy nasze pieniądze i to one przeprowadzają większość naszych codziennych transakcji.

Instytucją odpowiedzialną za funkcjonowanie systemu bankowego oraz prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa jest bank centralny, zwany również bankiem banków, którym w Polsce jest Narodowy Bank Polski (NBP). Nie bierze on udziału w transakcjach indywidualnych, tak jak banki komercyjne np. PKO, czy ING, ale m.in. odpowiada za emisje (wprowadzanie do obiegu) pieniądza gotówkowego oraz odpowiada za to, by ceny były stabilne (kontrola inflacji). Jako centralny bank państwa NBP zapewnia również obsługę bankową budżetu państwa oraz prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych.

Banki komercyjne z kolei są bankami prywatnymi, organizującymi obrót pieniądza w społeczeństwie. Zajmują się one m.in. gromadzeniem środków pieniężnych, rozliczeniami pieniężnymi, udzielają kredytów i pożyczek. Ponieważ świadczą usługi na dużą skalę to stanowią one podstawę systemu finansowego i obecnie nie sposób sobie wyobrazić funkcjonowania bez nich, dlatego jest ich tak wiele – na pewno nie raz widzieliście oddział jakiegoś banku na ulicy lub w galerii handlowej: mBank z logo w kolorowe paski, PEKAO z żubrem albo ING z lwem.

To właśnie w bankach komercyjnych przechowujemy swoje pieniądze na kontach oraz lokatach, które z kolei pozwalają nam zarobić niewielkie sumy pieniędzy. Lokaty są jednym z podstawowych i najbezpieczniejszych form oszczędzania – zebrane oszczędności wpłacamy na specjalne konto, a po paru miesiącach lub latach dostajemy nasze pieniądze z powrotem i to wraz z dodatkową kwotą, którą zarobiliśmy. Im więcej pieniędzy na lokacie, tym więcej zarobimy – tak działa oprocentowanie! Im większe oprocentowanie, tym lepiej. Wysokość oprocentowania lokat jest uzależniona od wysokości stóp procentowych ustalanych przez organ NBP – Radę Polityki Pieniężnej.

Ciekawostka: nie trzeba mieć 18 lat, żeby mieć swoje konto w banku. Większość banków oferuje konta bankowe dla osób od 13. roku życia. Takie konto to świetna okazja, żeby zrozumieć jak działają finanse w praktyce.

[ENG]

Nowadays, banks are an inseparable part of our everyday life. We store our money in them, and they carry out most of our daily transactions.

The institution responsible for the operation of the banking system and the conduct of the current monetary policy of the state is the central bank, also known as the bank of banks, which in Poland is the National Bank of Poland (NBP). It does not participate in individual transactions, unlike commercial banks, for example, PKO or ING, but among other things, it is responsible for issuing (putting into circulation) currency and for keeping prices stable (controlling inflation). As the state's central bank, NBP also provides banking services to the state budget and maintains bank accounts of the government and central state institutions.

Commercial banks, on the other hand, are private banks that organize the circulation of money in society. They deal with, among other things, accumulating money, cash transactions, and granting credits and loans. Since they provide services on a large scale, they constitute the basis of the financial system. It is currently impossible to imagine functioning without them, which is why there are so many of them - you have certainly seen a bank branch on the street or in a shopping mall more than once: mBank with a logo with colorful stripes, PEKAO with a bison or ING with a lion.

It is in commercial banks that we store our money in accounts and deposits, which in turn allow us to earn small amounts of money. Bank deposits are one of the primary and safest forms of saving - we transfer the collected savings to a special account, and after a few months or years, we get our money back, together with the additional amount we have earned. The more money on the deposit, the more we earn - this is how the interest rate works! ☺ The higher the interest rate, the better. The interest rate on deposits depends on the interest rates set by the body of the National Bank of Poland - the Monetary Policy Council.

Interesting fact: you don't have to be 18 to have a bank account. Most banks offer bank accounts for people aged 13 and over. Such an account is an excellent opportunity to understand how finance works in practice.

Test wiedzy / Knowledge check

1. Bank banków to inaczej / A bank of banks is another name for:
   • [X=0] Bank centralny / Central Bank;
   • [X=1] Bank komercyjny / Commercial bank;
   • [X=2] Bank krajowy / Domestic bank.
2. Który instytucja zajmuje się udzielaniem kredytów / Which institution is engaged in lending:
   • [Y=1] Narodowy Bank Polski / National Bank of Poland;
   • [Y=3] bank komercyjny, np. mBank, PKO / a commercial bank, for example, mBank, PKO;
   • [Y=5] Rada Polityki Pieniężnej / The Monetary Policy Council.
3. Dzięki lokacie NIE możemy / With a bank deposit, we can NOT:
   • [Z=7] Przechować bezpiecznie naszych oszczędności / keep our savings safe;
   • [Z=6] Zarobić na naszych oszczędnościach / earn on our savings;
   • [Z=5] Pożyczyć pieniędzy od banku / borrow money from the bank.

Pojemnik finałowy znajduje się pod następującymi współrzędnymi / The final box is located on these coordinates:

N 52° 12.[Y*Y][X][Z]' E 21° 00.[Y][X][Z]'

W pojemniku, oprócz logbooka, znajdziesz również liczbę, która pomoże Ci odnaleźć kesz finałowy (GCA0MTC). / In the box, in addition to the logbook, you will find a number, which can help you how to find a final box (GCA0MTC).