De commanderij van Gruitrode, een waterburcht uit de 15de eeuw, kent een rijk en roemrucht verleden. Reeds in de periode tussen 1000 en 1366, onder het graafschap van Loon was er een kasteel in Gruitrode. In 1416 kocht Iwan van Cortenbach als landcommandeur van de Duitse Orde het goed. Vanaf dan maakte de commanderij deel uit van de twaalf commanderijen die gegroepeerd waren rond de hoofdcommanderij in Alden Biesen.
Het gebouw werd in 1485 verwoest als gevolg van een vete tussen twee families. Ter vervanging van de oorspronkelijke commanderij werd in de tweede helft van de 16de eeuw het huidige kasteel met pachthoeve in Maaslandse renaissancestijl gebouwd. Tot de Napoleontische tijd bleef het goed in het bezit van de Ridders van de Duitse Orde. Na 1815 ging de Commanderij steeds over in privé-eigendom.
In 2012 schonk de familie Van Megchelen de commanderij aan de gemeente Meeuwen-Gruitrode. Het kasteel wordt nu ontwikkeld als toegangspoort tot de Duinengordel. “Een poort is een ontvangstplaats met bezoekersonthaal en horecafaciliteiten waar toeristen en recreanten naar toe komen voor een unieke beleving als startplaats voor het ontdekken van de Duinengordel.”
De Commanderij krijgt daarnaast een invulling als de-domesticatiecentrum voor een gloednieuw kunstproject van kunstenaar Koen Vanmechelen.