Terschellinger Eendenkooien Mystery Cache
Terschellinger Eendenkooien
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(small)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
De cache kan je niet op bovenstaande coördinaten vinden. Je kan hier wel even uitrusten en wat eten en drinken. De achternaam van de eigenaar heeft te maken met het thema van deze cache.
Ontstaan eendenkooien
Er wordt verondersteld dat de uitvinding typisch Nederlands is en al uit de late Middeleeuwen stamt. Over hoe men op het idee kwam is niet echt iets bekend. Het zou bij vissers uit die tijd ontstaan zijn. Boven de slootjes waarin de boten lagen, hingen zij, op stokken, hun visnetten te drogen. Bij terugkeer van de vangst bleken de ruiende eenden, die op de plas lagen, de slootjes in te vluchten. De rest van het verhaal laat zich raden.
Feit is wel dat ruiende eenden een rol spelen in het ontstaan. Als eenden in de rui zijn verliezen ze in korte tijd alle slagveren en staartpennen en kunnen dan circa 6 weken niet vliegen. De ruiperiode is van juni tot en met september. Bekend is dat woerden in het verleden in grotere groepen ruiden die zich terugtrokken in moerassen. Het schijnt dat aan de rand van dergelijke ruiplaatsen een soort grote fuiken werden gebouwd waar men de ruiende woerden in probeerde te jagen. Geleidelijk schijnt dit systeem verder ontwikkeld te zijn tot het huidige model eendenkooi.
Vangprincipe
Het principe van het vangen in een eendenkooi is "veer met veer". Dit wil zeggen dat eenden gevangen worden met behulp van andere eenden. In een eendenkooi wordt dus geen schot gelost, alles gebeurt in rust en stilte.
Makke eenden en staleenden
De aanwezigheid van makke eenden en staleenden is nodig om eenden te kunnen vangen in een eendenkooi.
De makke eenden kennen de kooiker en weten dat ze iedere dag, meestal rond dezelfde tijd, voedsel krijgen. Ze reageren direct als ze merken dat de kooiker aanwezig is. Veel kooikers fluiten als ze bij de kooiplas in de buurt komen. De makke eenden herkennen de kooiker en weten dat hij, met zijn emmer voer, aanwezig is. Deze eenden zijn permanent in de eendenkooi aanwezig.
De staleenden zijn wilde eenden die de eendenkooi uitgezocht hebben als dagverblijfplaats om te slapen, te baden en de veren te poetsen. Wilde Eenden zijn nachtdieren en gaan tegen de avond naar landerijen buiten de eendenkooi. Tegen de ochtend komen de staleenden weer terug en nemen wilde eenden uit het veld mee naar de eendenkooi.
Eenden vangen
Als de kooiker naar de eendenkooi gaat kijkt hij eerst uit welke richting de wind komt. Eenden die weg willen vliegen doen dit het liefst tegen de wind in. De vangpijp waar de wind in staat, dus naar de plas toewaait, zal over het algemeen het beste vangresultaat hebben. In de eendenkooi aangekomen zal de kooiker beginnen met het strooien van voer in de vangpijpen. Ondertussen fluit hij zachtjes zodat de makke eenden weten dat hij er is met zijn emmer voer. De kooiker houdt zich verscholen achter de opgestelde rietschermen zodat hij onzichtbaar blijft voor de eenden op de plas. Door het voeren weten de makke eenden dat de kooiker aanwezig is en ze komen direct naar de vangpijp om te gaan eten. De kooiker strooit het voer steeds verder de vangpijp in en de makke eenden volgen hem. Op de plas aanwezige wilde eenden merken dat er wat aan de hand is en zien de makke eenden richting vangpijp zwemmen. De hoop van de kooiker is dat een aantal wilde eenden zo nieuwsgierig zijn geworden dat ze de makke eenden volgen richting vangpijp.
Na enige tijd zal de kooiker aan de buitenkant van de vangpijp weer naar het begin lopen. De kooiker stapt de vangpijp weer binnen en toont zich dus aan de in de pijp aanwezige makke en wilde eenden. De makke eenden kennen de kooiker en eten gewoon verder. De wilde eenden schrikken en vliegen op. Ze zien aan de kant van de plas de kooiker staan en vluchten de andere kant op, verder de pijp in. De kooiker loopt achter hen aan zodat ze steeds verder de pijp ingedreven worden. Daar worden ze door de kooiker gepakt en gaan dan letterlijk en figuurlijk “de pijp uit” of worden geringd en weer losgelaten.
Soorten eendenkooien
Er worden verschillende typen eendenkooien onderscheiden refererend aan de plek waar de eendenkooi ligt of aan de periode van het vangseizoen waarin de meeste eenden gevangen worden. Zo kennen we rivier-, land- en zeekooien. De zeekooien zijn uitsluitend te vinden op de waddeneilanden en in de duingebieden in Zeeland, de landkooien met name in Friesland en de kop van Overijssel en de rivierkooien vooral in Gelderland. Een zomerkooi haalt het grootste deel van de vangst voor eind december, bij een winterkooi gebeurt dit pas na december.
Eendenkooien op Terschelling
De eendenkooien op Terschelling worden tot de zomerkooien gerekend omdat het zwaartepunt van de vangst voor 1 november ligt. In totaal zijn er in het verleden 15 eendekooien op Terschelling geweest. Hiervan zijn er nu nog 7 over. Drie in de open polder: De Landerumer Kooi, de Formerumer Kooi en de Hoornerkooi. Vier liggen er ‘buitendijks’ op de Grië , dit is het eens maar nu niet meer omdijkte stuk van de polder achter de dwarsdijk van Oosterend. Achtereenvolgens zijn dit de Takkenkooi, De Jan Willemskooi, de Horrekooi en de Rimkeskooi.
De meeste kooien op Terschelling zijn gesloten voor bezoek. De Hoornerkooi is hierop een uitzondering. Deze kooi is eigendom van Staatsbosbeheer en is vrij toegankelijk. Tevens worden in deze kooi ook regelmatig excursies door Staatsbosbeheer gehouden.
Hoe kan je deze cache loggen ?
De cache locatie kan je vinden door het onderstaande kruiswoordraadsel met vragen over eendenkooien op te lossen. De gekleurde vakjes in het kruiswoordraadsel komen overeen met de kleuren van de coördinaten van de eindlocatie. Om tot het juiste cijfer te komen moet je de gevonden letterwaarde stapeltellen. 
- Horizontaal
- 4. Wat gebruikte men vroeger om de geur van mensen in een kooi te verdrijven ?
- 6. Hoe noemen ze het “kleed”van een woerd in de ruiperiode ?
- 8. Op welke dag mag men geen eenden vangen ?
- 9. Wat moet een kooiker hebben voordat hij zich kooiker mag noemen ?
- 10. Naast horen kunnen eenden ook erg goed ………………
- 11. Hoe heet het mak maken van de eenden ?
- 13. In welk dorp op Terschelling ligt een bezoekerskooi ?
- 14. Dit voert de kooiker aan de eenden.
- Verticaal
- 1. Op Terschelling hebben ze vooral deze soort kooien ?
- 2. In dit Terschellingsgebied liggen 4 kooien
- 3. Wat voor huisdier gebruikt de kooiker om eenden te lokken ?
- 5. Een van de Terschellinger kooien heet........
- 7. Hoe heten de wilde eenden die de eendenkooi als verblijfplaats hebben uitgezocht ?
- 12. Hoe heet het afknippen van de slagpennen ?
Je kunt de coördinaten controleren op Geochecker.com.
Additional Hints
(Decrypt)
erpugrexnag ina urg cnq