Najpierw krótko o miejscu, w którym się znajdujesz... ;)
Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, to placówka naukowa i edukacyjna, pełniąca jednocześnie funkcję publicznego parku. Ogród leży w zachodniej części miasta, w dzielnicy Ogrody (cóż za przypadek... :) ). Jest przestrzenią spotkań kulturalnych i wydarzeń artystycznych, a przede wszystkim jednym z bardziej lubianych i najczęściej odwiedzanych parków w Poznaniu. Posiada on udokumentowane zbiory roślinne, służące celom naukowym, dydaktycznym i edukacyjnym przedstawione w 10 działach tematycznych.
A teraz przejdźmy już do głównych bohaterów tego EC :)
Czarne Dęby znajdujące się na terenie Ogrodu to okazy znalezione w pobliżu narożnika ulic Garbary i Małe Garbary na głębokościach od 5 do 8 metrów. Z przeprowadzonych badań wynika, że powalenie pni nastąpiło około 760 roku p.n.e., a więc przetrwały one w osadach rzecznych około 2700 lat.
Ale co to w ogóle są czarne dęby?
Czarny dąb, inaczej dąb kopalny (lub dumnie nazywany "polskim hebanem"), jest to drewno dębów przebywających w ziemi lub pod wodą od co najmniej kilkuset lat. Drewno dębowe zawiera garbniki, które reagują z solami żelaza obecnymi w wodzie lub ziemi, zmieniając barwę drewna na szaroczarną. Duży wpływ na jakość i barwę zachowanego drewna mają warunki, w jakich dotrwało do naszych czasów. Zdecydowanie negatywnie działa okresowe wahanie poziomu wód gruntowych, powodujące cykliczne odsłanianie i zalewanie drewna. Dęby zatopione w zbiornikach wodnych, bagnach i torfowiskach, w warunkach stałej wilgotności, dotrwały do naszych czasów w bardzo dobrym stanie. Czarny dąb, pomimo swych zalet, posiada dość istotną wadę, jaką jest duża skłonność do pękania w trakcie suszenia. Wymaga dużo wolniejszego procesu w stosunku do drzew współczesnych.
Drewno czarnego dębu jest wykorzystywane m.in. w przemyśle meblarskim lub jako materiał rzeźbiarski (a także do wyrobu biżuterii). Jednak ze względu na jego wysoką cenę, jest to towar raczej ekskluzywny. ;)
Skąd czarne dęby wzięły się w Poznaniu?
Warta w przełomowym odcinku między Mosiną, a Murowaną Gośliną płynęła krętym korytem i taki przebieg miała również w obrębie Poznania. We wklęsłych odcinkach koryta rzeka erodowała bocznie podcinając brzeg i powodując powalanie rosnących przy nim drzew. Drzewa te następnie były przysypywane mułkami, piaskami i żwirami. Zapewniało im to możliwość przetrwania w wilgotnym środowisku przez wiele setek, a nawet tysięcy lat, aż do dzisiejszych czasów.
A tutaj widzimy czarny dąb eksponowany w Instytucie Geologii UAM w Poznaniu
Co zrobić, jeśli wykopałem czarny dąb?- poradnik. :)
W tym akapicie spróbuję Wam pokazać, dlaczego czarne dęby są tak drogie. A więc- co jeśli statystyczny Kowalski podczas prac na budowie wykopał jakiś czarny pień drzewa? Oto kilka kroków, dzięki którym uzyskasz drogi surowiec dostępny dla nielicznych:
1. Nie trzymaj drewna na wolnym powietrzu i słońcu. Zatop go gdzieś tymczasowo i odpowiednio się przygotuj.
2. Schowaj wydobyte drewno w jakiejś chłodnej piwnicy i zasyp je piaskiem. Trzymaj je tam przez ok. 2 lata. (tak, nie pomyliłem się- dwa lata!)
3. Teraz przyszedł czas na sezonowanie na wolnym powietrzu, wybierz tylko miejsce gdzieś w cieniu. Drewno musi tak poleżeć 8-10 lat.
4. Większość drewna i tak popęka od suszenia i nie będzie sie nadawała do użycia, ale zostanie Ci jakieś 30-40% surowca najwyższej jakości. Nic tylko się cieszyć i robić biznes. :P
Uwaga! Nie wykopuj dębu, jeśli temperatura na dworze wynosi poniżej -4 stopni Celsjusza- z powodu wysokiej zawartości wody czarne dęby tego nie lubią. ;)
Teraz już chyba wiecie, czym jest spowodowana tak wysoka cena takiego drewna. ;)
Zanim przejdziemy do zadań, jeszcze kilka słów o kwestiach technicznych...
Godziny otwarcia Ogrodu:
1-30 kwietnia godz. 9:00 - 19:00
1 maja-31 sierpnia godz. 9:00 - 20:00
1-30 września godz. 9:00 - 19:00
1-31 października godz. 9:00 - 18:00
2 listopada-30 marca 2017r godz. 9:00 - 15:00
Na teren Ogrodu nie można wejść z rowerem, przy bramie znajdują się stojaki i tam proszę zostawiać swoje jednoślady. ;)
W zadaniach trzy omawiane dęby, aby uprościć polecenia są określane jako "duży", "mały" i "średni"- oczywiście ze względu na długość. ;)
Dobrze, to teraz do dzieła...
ZADANIA:
1. Oszacuj (+-10cm, nie musisz mierzyć dokładnie) długość średniego i małego dębu.
2. Przyjrzyj się teraz strukturze dębów. U dwóch z nich włókna są w niektórych miejscach zerwane i nieregularne. Jednak jeden z dębów ma wszystkie włókna w bardzo dobrym stanie, wszystkie są względem siebie w miarę równoległe i nie są przerwane. O którym z dębów mowa?
3. Wyjaśnij, na czym polega określanie wieku drzew metodą dendrochronologiczną. Czy można by użyć tej metody do określenia wieku omawianych czarnych dębów? Jeśli nie, to dlaczego?
4.(opcjonalne) Zrób zdjęcie okolicy i dołącz do swojego logu. Jeśli koniecznie chcesz sfotografować dęby, zrób to tak aby nie zdradzać odpowiedzi do pytań. Ale myślę że w okolicy znajdzie się mnóstwo innych ciekawych miejsc.. ;)
Bardzo dziękuję Dyrekcji Ogrodu za udzielenie zgody na umieszczenie tego EC i szeroko pojętą pomoc. ;)
Źródła:
-Wikipedia
-obuam.robia.pl
-tabliczka informacyjna w Ogrodzie
-część zdjęć wykonana przeze mnie, jedno z Wikipedii
BLACK OAKS IN THE ADAM MICKIEWICZ's UNIVERSITY's BOTANIC GARDEN IN POZNAN
I'm sorry, but my English isn't very good so english version consists only of tasks and the most important informations. :(
Opening hours of the Botanic Garden:
1 - 30 April 9.00 am to 7.00 pm
1 May - 31 August 9.00 am to 8.00 pm
1 - 30 September 9.00 am to 7.00 pm
1 - 31 October 9.00 am to 6.00 pm
2 November - 30 March 9.00 am to 3.00 pm
If you have a bicycle, you have to leave it in the racks at the main gate!
In the questions below, oaks are named as a "big", "small" and "medium"- beacuse of their size. ;)
OK, so let's go...
TASKS:
1. Measure (+-10cm) lenght of the medium and small black oak.
2. Look at the structure of this oaks, two of them have irregular and broken fibers. But the third one has regular and parallel fibers with no anomalies. Which oak is it?
3. Explain, what is dendrochronologic method of dating trees. How does it work? Is this method can be used for the black oaks in front of you? If not, why?
4. (optional) Take a photo of the views around you, but don't make a spoilers for questions. ;)
