-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(small)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
D.O.M. (łac. Deo Optimo Maximo - Bogu Najlepszemu, Największemu)
To miejsce spoczynku artystów, bohaterów narodowych, zasłużonych obywateli, pionierów przemysłu i handlu. Najstarszy cmentarz komunalny na terenie obecnego Krakowa, przez ponad sto lat był główną nekropolia Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza. Dziś jego pozostałości są oazą ciszy, spokoju i zadumy.
Nie zachowały się żadne dokumenty wskazujące dokładną datę jego założenia, zniszczeniu uległy również pierwsze nagrobki. Przyjmuje się, że było to wkrótce po powstaniu miasta Podgórza (najpewniej pomiędzy 1786 i 1792) i było rezultatem dekretu nakazującego ze względów sanitarnych, umieszczanie cmentarzy poza obrębem zabudowań. Kilkakrotnie powiększany zajmował powierzchnię półtora hektara. Był ogrodzony, posiadał kostnicę i wysypane szutrem alejki.
Pod koniec XIX wieku cmentarz zaczął się zapełniać i w 1900 roku został zamknięty. Przez jakiś czas dokonywano jeszcze pochówków w murowanych grobowcach wieczystych, jednak po otwarciu nowego cmentarza, stary szybko odszedł w zapomnienie. Rozpoczął się gwałtownie postępujący proces dewastacji.
W czasie II wojny światowej Niemcy zniwelowali, pod budowę linii kolejowej, ponad 1/3 cmentarza, niszcząc wiele zabytkowych nagrobków. Jeszcze większego spustoszenia dokonano w latach 70. podczas budowy ul. Powstańców Śląskich (dawniej Telewizyjnej), cmentarz został okrojony do skrawka pierwotnej powierzchni. Większość grobów uległa zniszczeniu, przemieszane i poniszczone detale porzucono pod murem. Część zwłok przeniesiono do nowych grobów, których prostota zepsuła zabytkowy charakter resztki cmentarza.
To tutaj pochowany jest Edward Dembowski, organizator i przywódca Powstania Krakowskiego. Spoczął we wspólnej mogile z 28 powstańcami, którzy polegli wraz z nim w dniu 27 lutego 1846 roku, gdy wojsko austriackie otwarło ogień do procesji. Zaraz obok grobowiec rodziny Bednarskich, miejsce wiecznego spoczynku Wojciecha, nauczyciela, działacza społecznego, a przede wszystkich twórcy najpiękniejszego z podgórskich parków nazwanego jego imieniem. Dalej grób Jordana Stoyowskiego, tłumacza uważanego za twórcę polskiego języka prawniczego.
Kolejne groby są coraz mniej czytelne, niektóre kompletnie zdewastowane, stały się bezładnymi zbiorowiskami kamieni. Coraz trudniej odnaleźć groby osób na trwale wpisanych w historię i kulturę Polski: Wojciecha Eljasza-Radzikowskiego, malarza religijnego oraz jego syna Władysława, znanego rzeźbiarza, autora m.in. rzeźby orła na Bramie Floriańskiej. W nieznanym miejscu pochowany jest Aleksander Kotsis, malarz pejzaży i scen z życia ludu krakowskiego i podhalańskiego. W najdalszej części cmentarza znajdują się grobowce honorowych obywateli i prezydentów Podgórza: Emila Serkowskiego, Ferdynanda Seeling-de-Sauenfelsa, Józefa Chrystiana Zolla, Franciszka Maryewskiego pochowanego w grobowcu Serkowskich - ostatniego prezydenta miasta Podgórza, który symbolicznym uściskiem dłoni z prezydentem Krakowa Juliuszem Leo przypieczętował połączenie Podgórza z Krakowem. Na cmentarzu spoczywa również Agnieszka Jałbrzykowska – nauczycielka i pedagog, która przez 52 lata utrzymywała pensję żeńską w Podgórzu. Za krzewienie oświaty uroczyście została uznana w 1887 za Honorową Obywatelkę Miasta Podgórza – było to pierwsze honorowe obywatelstwo dla kobiety na terenie obecnego Krakowa.
Stary Cmentarz Podgórski znika na naszych oczach, może dlatego tym bardziej warto go odwiedzić.
Godziny otwarcia cmentarza:
7.00-18.00 (październik – marzec),
7.00-20.00 (kwiecień – wrzesień).
*Skrytka*
Skrytka ukryta poza terenem cmentarza, lecz aby ją odnaleźć trzeba zdobyć informacje znajdujące się w środku.
Etap 1
Aby znaleźć A:
Jedyny zachowany spośród obiektów, w których nastąpiła pierwsza zbrojna akcja wyzwoleńcza II RP znajduje się przy ul. Wielickiej. Z tablicy informacyjnej dowiedz się pod jakim numerem.
numer=A
Aby znaleźć B:
Sprawdź pod jakim numerem na mapce cmentarza na tablicy znajduje się grób Agnieszki Jałbrzykowskiej.
numer=B
Etap 2
Ostatnia cyfra z ostatniej daty na nagrobku Agnieszki Jałbrzykowskiej - pierwszej kobiety obdarzonej honorowym obywatelstwem miasta Podgórza to C
Finał:
N 50° A.(2A)(C+1)(B-A)
E 019° (B)(B+A).(2A)0(C)
Additional Hints
(Decrypt)
"Rlr bs gur gvtre"