Be smart, be an EarthCacher - geology rulez! ;)
Acknowledgment: Monika Krzeczyńska MSc / Polish Geological Institute-National Research Institute
Podziękowanie: mgr Monika Krzeczyńska / Państwowy Instytut Geologiczny-Państwowy Instytut Badawczy
Stoisz nad otworem Jaskini w Kielnikach. Gdy w ciepły dzień podejdziesz do otworu wystarczająco blisko poczujesz wyraźną granicę termiczną – uderzy Cię ściana zimnego powietrza. Ponieważ korytarz wlotowy jaskini schodzi w dół, zimne powietrze, jako cięższe nie wydostaje się na zewnątrz jaskini „zatrzymane korkiem” ciepłego, lżejszego powietrza (grafika 1).
Nacieki grzybkowe... / photo & background photo: hanbei
Spójrz w głąb jaskini. Korytarz wlotowy ma charakter wąskiej szczeliny utworzonej pomiędzy dwiema równolegle ułożonymi ścianami skalnymi. Powstała ona na skutek ruchów tektonicznych w obrębie masywu: nastąpiło pęknięcie, rozsunięcie i przemieszczenie względem siebie bloków skalnych (fig. 2). Jeśli zejdziesz do podstawy ścieżki prowadzącej do jaskini i spojrzysz na skały ponad jej otworem łatwo zauważysz prawie pionową linię, wzdłuż której nastąpiło pęknięcie i przemieszczenie się fragmentów skał – tzw. „uskok”. Zwróć uwagę, że skały po obydwu stronach uskoku nie pasują do siebie. Potrafisz określić, o ile i w którą stronę nastąpiło przemieszczenie?
Głębiej jaskinia również jest ciasna, miejscami tylko lekko się rozszerza i jest przedzielona kilkoma prożkami. Na całej jej długości w dnie zaobserwować można nagromadzenia ostrokrawędzistego gruzu powstałego prawdopodobnie częściowo w wyniku wietrzenia mrozowego, częściowo w efekcie prac strzałowych podczas eksploatacji kamieniołomu. Duże bloki skalne zaklinowane są gdzieniegdzie w pochyłych lub pionowych fragmentach korytarzy. Jaskinia ma zdecydowanie charakter tektoniczny i tylko miejscami dostrzec można efekty działania wody – procesów krasowych.
Szata naciekowa jaskini jest bardzo uboga. We wstępnych fragmentach –dostrzec można drobne grzybki naciekowe krystalizujące z wilgoci utrzymującej się na ścianach korytarza wlotowego (nacieki grzybkowe - fotografia powyżej). W najdalszych częściach jaskini gdzieniegdzie dostrzec można pod stropem żebrowaną polewę naciekową.
Pomimo niewielkich rozmiarów (dł. 120 m) jaskinia ma dość urozmaicony przebieg (fig. 3 – plan jaskini) i dla spragnionych przygody eksploratorów, którzy nie boją się naprawdę ciasnych korytarzy może stanowić ciekawe przeżycie. Koniecznie pamiętać należy o zabraniu kasku i oświetlenia oraz ubrania, którego nie żal będzie, gdy ulegnie trwałemu zabrudzeniu i/lub podarciu.
Odpowiedzi proszę wysyłać za pomocą mojego profilu. Nie trzeba czekać na moją odpowiedź, można od razu logować. Jeśli coś będzie nie tak, zgłoszę się sam. Pamiętajcie proszę, że logi bez podesłanych odpowiedzi będą kasowane.
ZADANIA
- W którą stronę, patrząc od dołu do góry, pochylony jest korytarz wlotowy jaskini?
- W głębi jaskiń panuje zwykle ustalona temperatura, odpowiadająca w danym punkcie, niezależna od pory roku, średniej rocznej temperaturze na zewnątrz masywu skalnego. Dla jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej w przybliżeniu wynosi ona 12°C. Niektóre jaskinie jednak nie wykazują takiej stabilności termicznej. Należy do nich m.in. Jaskinia w Kielnikach, która zimą pokrywa się naciekami lodowymi. Wytłumacz to zjawisko.
- Zadanie opcjonalne: zdjęcie zwasze mile widziane, choć niekoniecznie z wnętrza ;)
Cave in Kielniki
You are standing over the entrance to Cave in Kielniki. When the day is warm and you come close to it you may feel a coldness in the air. Because the cave passage goes down, heavier cold air can’t get outside, kept inside by a “plug” of warmer and lighter one (Picture 1). Look inside the cave. Passage is in form of narrow fissure between two parallel rock walls. It was created as a result of tectonic movement inside the massif: first the crack appeared, then spreading and finally dislocation of rock blocks (Picture 2). If you go down the path leading to the cave entrance and look at the rocks above it you can easily see a nearly vertical line of the crack and the dislocation of the rock fragments - so called “fault”. Notice that the rocks on either side of the entrance do not match. Can you tell how far they were moved?
Deeper the cave is also narrow, it widens only in some places and is separated by few tresholds. Everywhere on the floor you can see sharp rock fragments that were created probably by frost weathering and partly due to use of explosives in the quarry. Bigger blocks are stuck in some places in steep and vertical parts of the passages. The cave has a typical tectonic character and only in few places you can see the effect of karst processes. Speleothems are very rare in Kielniki Cave. In proximal part of the cave you can see tiny forms resembling mushrooms that crystalize from moisture on the passage walls close to the entrance (photo above). In deepest parts of the cave one can see flowstones with ridges. Even though the cave is small (120m) it’s quite varied (picture 3) and for these craving adventure and are not afraid of really narrow passages, can be an interesting experience. You really need to remember to bring helmet and light, as well as clothes that you won’t be afraid to get dirty or even rip.
You can send answers via my profile. You do not need to wait for my answer, you can log instantly. If something is wrong I will contact you myself. Please remember that logs without answers will be deleted.
TASKS
- Soon...
- Optional: pictures are always welcomed, though not necessarily from the inside;)
