Stary cmentarz żydowski w Lublinie – kirkut będący najstarszym cmentarzem żydowskim znajdującym się w Lublinie i jednym z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce, a znajdujące się tam macewy (nagrobki) stanowią jedne z najcenniejszych zabytków Polski i Europy. Cmentarz zajmuje powierzchnię ok. 1 ha, znajduje się na nim ponad 60 macew, z których najstarsza pochodzi z 1541. Jest on jedynym z kilku zachowanych fizycznych śladów wielowiekowej obecności Żydów w Lublinie. Zgodnie z judaistyczną tradycją, jest umiejscowiony na wzniesieniu, które nosi nazwę wzgórze Grodzisko, znajdujące się między ulicą Floriańską i Kalinowszczyzną.
Cmentarz został prawdopodobnie założony w 1541 roku, choć inne źródła mówią o wiele wcześniejszych datach. Znajduje się na miejscu dawnej średniowiecznej warowni, otoczonej dawniej licznymi rozlewiskami. Pierwsza pisemna wzmianka o cmentarzu pochodzi z 1555 roku, kiedy to wydano przywilej, gwarantujący Żydom możliwość dokonywania pochówków na tym terenie. Cmentarz w związku z założeniem nowego cmentarza żydowskiego oraz brakiem miejsc został zamknięty w 1830 roku i w tym samym roku odbył się ostatni oficjalny pochówek. Mimo zamknięcia na cmentarzu do początków XX wieku odbyło się jeszcze kilka legalnych i nielegalnych pogrzebów. Cała nekropolia jest otoczona wysokim, siedemnastowiecznym murem. Podczas I wojny światowej prawie wszystkie drewniane macewy zostały spalone przez żołnierzy rosyjskich. Po odzyskaniu niepodległości przez państwo polskie na cmentarzu dokonano kilku dewastacji. W 1939 roku na cmentarzu prawdopodobnie mogło się znajdować do 3000 macew. Podczas II wojny światowej hitlerowcy doszczętnie zdewastowali cmentarz, a macew używali m.in. do utwardzania i brukowania dróg. Po okresie wojennym pozostały jeszcze leje po bombach oraz na niektórych macewach dziury po pociskach. Po zakończeniu wojny ówczesne władze komunistyczne miasta zaniedbały nekropolię. Doszło do kilkunastu dewastacji oraz kradzieży. W latach 80. Towarzystwo Opieki nad Pamiątkami Kultury Żydowskiej w Lublinie przeprowadziło prace porządkowe i wnikliwą inwentaryzację cmentarza. W okresie 1988–1991 doszło do kilkukrotnych aktów wandalizmu, w których zostało zniszczonych 40 nagrobków.
Cmentarz mimo, że jest wpisany do rejestru zabytków, nie jest ogólnodostępny dla turystów. Jest otwierany na specjalne okazje oraz dla zorganizowanych wycieczek.
Jedną z najbardziej znanych osób pochowanych na cmentarzu jest cadyk Jakub Icchak Horowic, znany także jako Widzący z Lublina. W czerwcu 2007 roku złodzieje ukradli aluminiowe elementy konstrukcji zabezpieczającej ohel (grobowiec) Widzącego z Lublina. Nie doszło jednak do zniszczenia samej macewy.
Kesz znajduje się przy murach cmentarza, nie należy próbować wchodzić na jego teren. Proszę o dokładne maskowanie skrytki.