Pisząc cokolwiek o dziejach dawnej Góry tak naprawdę należy mieć na uwadze obecną wieś Starą Górę. To właśnie Stara Góra była pierwotną miejscowością, przy której powstała dzisiejsza Góra z czasem odbierając jej znaczenie. Nazwę swą zawdzięcza położeniu na niewielkim wzniesieniu. Administracyjnie przynależała do Sądowela, gdyż tam ówcześnie mieściła się siedziba burgrabiego, który w imieniu polskiego pana zarządzał przynależnym mu okręgiem, sprawował sądy i dowodził załogą grodu. Pod opieką Sądowela znajdował się także pierwszy kościół w ówczesnej Górze (Starej Górze) – zarazem jeden z najstarszych bożych przybytków tych okolic.
W roku 1289 kościół został wyraźnie określony jako parafialny, a jego oficjalnym patronem został św. Jakub - zwany Matamores (pogromca Maurów). Kiedy wzorem wielu innych miast Śląska przekształcano wsie na miasta, w przypadku ówczesnej Góry (Starej Góry) z tego zabiegu zrezygnowano. Zdecydowano się zaś na lokację miasta (z czasem właściwa Góra) w pewnej odległości na północny-wschód od wsi. Przy zakładaniu nowego miasta zaplanowano również budowę kościoła. Nowy, postawiony w mieście kościół św. Katarzyny początkowo uznawano za filię kościoła św. Jakuba w Starej Górze. Jednakże wraz z rozwojem miasta stosunek zależności obu świątyń uległ stopniowo odwróceniu. Teraz kościół miejski awansował do rangi kościoła parafialnego, a dotychczasowy macierzysty kościół w Starej Górze został mu podporządkowany.
Jak wyglądał pierwszy kościół w Starej Górze? Nie wiadomo. Wiadomo zaś, że obecna świątynia pochodzi z połowy (ok. 1450 r.) XV w. Postawiono ją na ówczesnym szlaku pielgrzymim jako budowlę ceglaną, nieotynkowaną, na planie krzyża, z prezbiterium umieszczonym od strony wschodniej. Od strony zachodniej dostawiono monumentalną gotycką wieżę z barokowym hełmem. Jeszcze dzisiaj można podziwiać kunszt dawnych blacharzy, którzy dołożyli starań do finezyjnego pokrycia kopuły wieży. Zakrystia i prezbiterium zakryte są sklepieniami późnogotyckimi (prezbiterium sklepieniem gwiaździstym, zakrystia sklepieniem krzyżowo – żebrowym). Nad nawą główną można podziwiać barokowy, polichromowany, drewniany strop – dzieło barokowego malarza Filipa Christiana Bentuma. Artysta przedstawił na nim wizję św. Jakuba (jako rycerza z lancą na białym koniu), który ukazał się chrześcijańskim rycerzom walczącym z Maurami pod Clavije (Hiszpania) w 844 roku.
Z okresu baroku, w kościele starogórskim, pochodzą ołtarze: św. Jerzego, św. Katarzyny, św. Jakuba, Najświętszej Maryi Panny, a także polichromowana ambona. Ołtarz główny jest wykonany w stylu neogotyckim z przykładami kunsztownej snycerki. Warto zwrócić także uwagę na obraz wzorowany na dziele Rafaella – Madonnie Sykstyńskiej.
Wiadomo, że świątynia była przebudowywana ok. 1613 r. W połowie XVIII w. dobudowano do niej plebanię, a kolejną przebudowę kościół przeszedł początkiem XX w. Do dnia dzisiejszego kościół w Starej Górze jest przykładem późnogotyckiej świątyni, reprezentującej wyposażeniem sztukę śląskiego baroku z rzadkimi (nawet na skalę Europy!) motywami malarskimi.
Kesz to mikromagnetyk ukryty na kordach w miejscu dość newralgicznym, stad prosimy o ostrożność w jego podejmowaniu. Zawiera tylko logbook więc prosimy zaopatrzyć się w coś do pisania.
Źródło:
Kwartalnik Górowski, wiosna (nr 14, 2006), s. IV
Tablica informacyjna - kościół pw. Św. Jakuba Apostoła w Starej Górze