Legendy Lublina #6 Żmij

Żmij – skrzydlata gadzia postać z wierzeń dawnych Słowian. Stanowi prastare, ogólnoindoeuropejskie wyobrażenie uosabiającego siły chaosu smoczego antagonisty Gromowładcy (u Słowian Peruna), związanego z bóstwami ciemności, śmierci, ale też ziemi, wód, płodności. Miał wylegiwać się u stóp Kosmicznego Drzewa, pilnując wejścia do Wyraju wężowego (czyli prawdopodobnie Zaśwaitów ). Według części badaczy wierzeń słowiańskich Żmij stanowi zwierzęce  wcielenie władcy zaświatów - podziemnego boga magii, przysiąg, sztuk, rzemiosła, kupców, a przede wszystkim bogactwa.

-Wiki-

Postać z wierzeń dawnych Słowian. Powietrzny smok, który zamieszkiwał czarne chmury. Czasami można było dostrzec wśród nich zarysy smoczych łap, skrzydeł lub ogonów. Ruska wersja tej nazwy, "żmiej" zachowana jest historycznie w Żmiejowych Grodach i Żmiejowych Wałach, wybudowanych przez książąt ruskich na stepach obecnej Ukrainy, dla ochrony ziem ruskich przed koczownikami. Czasem przedstawiany jako wróg Peruna, czasem jako jego pomocnik. Czasem też postrzegany jako postać przychylna ludziom, która chroni zasiewy, a czasem jako złośliwiec, zsyłający obfite opady.

-Okultura-

Lubelski Żmij

Dawno temu, na wzgórzu, na którym znajduje się Stare Miasto, rósł gaj dębowy. Było to miejsce, w którym Słowianie oddawali cześć swoim bogom. Jednym z nich był tajemniczy i opiekuńczy Żmij. Ci, którzy go widzieli, opowiadali, że jest to gad z jedną parą nóg, łapami uzbrojonymi w szpony, skrzydłami i trzema głowami osadzonymi na długich szyjach. Wymachiwał on długim wężowatym ogonem okrytym łuskami i zakończonym jadowitym grotem. Wierzono, że jest on władcą żmij strzegącym sprawiedliwości oraz opiekującym się wodami i zasiewami. Niedawno, na ulicy Żmigród podczas prac budowlanych w Izbie Drukarskiej, miało miejsce niezwykłe znalezisko. Wykopano tam tajemnicze rzeźby głów. Miejsce, w którym to się stało, znajduje się na stoku wzgórza opadającego w dół doliny Bystrzycy. Tereny te od zawsze nazywane były Żmigrodem, co oznacza gród żmija. Widocznie to tutaj mieszkał Żmij, a odnalezione tajemnicze rzeźby przedstawiają głowy tego legendarnego gada. Wizerunek Lubelskiego Żmija do dziś zdobi niektóre zabytki miasta.

 

Ciekawostki

• Ze związku ludzkiej kobiety i Żmija rodziły się tylko chłopcy.
• Mimo swej pozytywnej natury, u Słowian wschodnich istniały podania o złym Żmiju Gorynycza, którego pokonał Dobrynia Nikiticz.
• Do dziś zachowały się nazwy miejscowości, które nawiązują do podań o Żmijach np. Żmigród i Nowy Żmigród. Oraz nasza lubelska ulica na której własnie jesteś ;)
• Jego postać znajduje się w herbie Nowego Żmigrodu i w godle Piastów mazowieckich z linii czerskiej.
• Po chrystianizacji nie zniknął on z życia Słowian. Legenda pochodząca z Zgorzelca opowiada o Żmiju pieniężnym, który strzegł skrzynkę z pieniędzmi stojącą na schodach kościoła św. Piotra.

Istnieje baśń Hansa Andersena pod tytułem ,,Krzesiwo" opowiadająca o trzech psach strzegących trzech pieniężnych skarbów. Trzy psy mają odpowiadać trzem Żmijom z Łużyc powiększającym majątek gospodarzy, a fakt o strzeżeniu skarbów może się odnosić do legendy ze Zgorzelca.

Żmij of Lublin

Once upon a time, on the hill on which there is the Old Town grew an oak grove. It was a place where Slavs worshiped their gods. One of them was a mysterious and caring Żmij. Those who saw it were saying that it was a reptile with one pair of legs, feet armed with claws, wings and three heads mounted on long necks. He waved with a long snakelike tail covered with scales and ended with a venomous tip. It was believed to be the ruler of vipers guarding justice and taking care of the waters and sowings. Recently, on the street Żmigród, during construction works in the House of Words, there was an extraordinary find made – mysterious sculptures of heads. The place where it happened is located on the hillside sloping down into the valley of Bystrzyca River. These areas have always been called Żmigród, which means the borough of a viper. Apparently, Żmij lived here. The mysterious sculptures are probably heads of this legendary reptile. The image of the Lublin Żmij still adorns the most important monuments of the city.