Skip to content

„Stąd ich ród” – Heinrich Held pieśniarz z Góry Mystery Cache

Hidden : 8/13/2019
Difficulty:
2 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   micro (micro)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


Stąd ich ród” to seria keszy poświęconych postaciom związanym, w sposób pośredni lub bezpośredni, z Górą i Ziemią Górowską. Mimo, że Góra to miasto niewielkie i niemal zapomniane, miało szczęście wydać lub przyjąć „w swe objęcia” grupę światłych osób, które - na przestrzeni wieków - pozostawiły po sobie ślad. Niestety, ślad ten powoli zaciera się już w odmętach dziejów i pamięci potomnych tak, że nawet i sami górowianie nie pamiętają o [bardziej lub mniej wygodnych dla nas] „ambasadorach” własnej miejscowości czy regionu. Czasem z punktu widzenia naszej historii byli oni kontrowersyjni, stojąc w opozycji do polskiego interesu ale takie wówczas były realia. Historii nie zmienimy, a naszymi kilkoma skrzyneczkami, choćby paru z nich - bez przesadnej gloryfikacji - potomnym przypomnimy... Zapraszamy.

 

Heinrich Held urodził się w Górze w 21 lipca 1620 r., jak można by dzisiaj określić, w rodzinie inteligenckiej. Szalejący wówczas konflikt polityczno-religijny jakim była wojna trzydziestoletnia (1618-1648) – między katolikami a protestantami - zmusił rodzinę Heldów do wyjazdu z Góry. Na początku miasto zostało zajęte przez katolickie oddziały hrabiego Mansfelda, z wyraźnie nakreślonym celem - nawrócenia jego mieszkańców na wiarę katolicką. W tym celu w Górze rozlokowano oddział dragonów Lichtensteina, który miał pozostać w mieście dopóki wszyscy mieszkańcy przejdą na wiarę katolicką. Nic dziwnego, że to niewielkie pięciotysięczne miasto szybko zaczęło się wyludniać. W roku 1631 na 699 domów ponoć jedynie 112 było zamieszkałych, a ponad 4 tysiące (!) Górowian wyemigrowało głównie na polską stronę – m.in. do Leszna. Rodzina Heldów nie była w tym wyjątkiem, z tym, że schronienie dla siebie znaleźli (w 1928 r.) w niedalekiej Wschowie. I choć Heldowie (ojciec Heinricha - Valentin Held) byli rodziną niemiecką, mieszkając na pograniczu znali język polski. Podobnie było z Heinrichem. Języka polskiego zaczął uczyć się jeszcze przed dziesiątym rokiem życia. Równolegle kształcono go muzycznie. W wieku 17 lat pobierał nauki w gimnazjum w Toruniu, a po jego ukończeniu wyjechał na studia prawnicze do Królewca. Interesował się również poezją. Na życie zarabiał udzielając korepetycji. W roku 1642 wyjechał do Frankfurtu nad Odrą na dalsze studia, tam gdzie nauki pobierali jego bliscy. Łącząc swoją pasję do muzyki i poezji wydał wkrótce swój pierwszy zbiór pieśni.

Pracował naukowo w Greifswaldzie na tamtejszym uniwersytecie. Sporo też podróżował. Odwiedził Anglię, Holandię i Francję po czym wrócił do Wschowy. Niedługo potem otrzymał propozycję pracy w Szczecinie. W 1657 r. został sekretarzem miejskim w podszczecińskim Dąbiu (Altdamm). Rok później (1658) piastował stanowisko radnego i jednocześnie szambelana.

Interesował się literaturą i na tym polu nawiązał kontakt z profesorem Andreasem Tscheringiem (pierwszym poetą, który dokonał bezpośredniego przekładu poezji arabskiej na język niemiecki), z uniwersytetu w Rostocku. Heinrich Held zmarł 16 sierpnia 1659 roku mając zaledwie 39 lat.

Podkreślając dokonania H. Helda można zacytować p. Marcina Błaszkowskiego, który badał jego życiorys: Heinrich Held uważany jest za jednego z najbardziej znanych przedstawicieli tzw. pierwszej śląskiej szkoły poetyckiej, której pionierem – twórcą-założycielem był wywodzący się z Bolesławca Martin Opitz. Ta grupa barokowych poetów-pieśniarzy koncentrujących się wokół niego miała poważny wpływ na ustalenie zasad poezji w czasach gdy zaczęto odchodzić od powszechnie obowiązującej łaciny na rzecz języków narodowych.

Spośród wielu utworów Helda do naszych czasów dotrwało ledwie kilka. Kolęda (Dzięki Bogu za wszystkich na świecie z 1658 r.) i dwa utwory, które na stałe weszły do kanonu ewangelickich pieśni kościelnych. Jedna z nich znana jest również w polskim przekładzie jako: „Przyjdź, ach przyjdź”. Chociaż jej tekst jest ekumeniczny - wykonywana jest jedynie w zborach ewangelickich. Druga z pieśni, to znana w Niemczech pieśń adwentowa.

Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że (około 1616-1621) w Górze działała oficyna wydawnicza, w której drukowano między innymi utwory muzyczne. Z tego okresu zachowały się trzy druki muzyczne. Niestety nie naszego bohatera.

 

„Przyjdź, ach przyjdź” dwie zwrotki pieśni autorstwa Heinricha Helda wg. przekładu Śpiewnika górnośląskiego z roku 1931:

 

„Przyjdź, ach przyjdź

Duchu żywota,

Wiekuisty Boże Ty,

Niechaj łaski Twej szczodrota,

Przy nas trwa po wszystkie dni.

To i wśród najcięższych bied

Wzejdzie nam pociecha wnet.

 

Wyrzuć z serca wszelkie wady,

Karność świętą wpoić chciej,

Niech słuchamy Twojej rady,

Niech żyjemy podług niej.

Daj nam zdrów, jasny sąd,

Byśmy rozeznali błąd”.

Kesz to magnetyczny mikrus, który znajdziecie pod współrzędnymi jeśli oczywiście w miejsce niewiadomych podstawicie prawidłowe wartości liczbowe.

 

N51 40. [A – (10 x B) – (3 x C) + 5]

E16 31. [D – A – (B x C) - 102]

 

 

A – ile pieśni zawiera najnowszy Śpiewnik Ewangelicki?

B – ile zawiera on pieśni adwentowych?

C - przez ile synodów kościołów ewangelickich został zatwierdzony?

D – Śpiewnik Ewangelicki został wydany przez luterańskie wydawnictwo Augustana w roku...?

2000

2002

2009

 

Źródło:

https://de.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Held_(Kirchenlieddichter)

Błaszkowski Marcin, Heinrich Held – pieśniarz z Góry [w:] http://www.glogow.pl/okolice/podstrony/gorowski/gora.htm

https://hymnology.hymnsam.co.uk/h/heinrich-held

Z: Ruth Schildhauer-Ott: Der schlesische Dichterkreis des Barockund seine Bedeutung fur das evangelische Kirchenlied, Aachen 2004;

Śpiewnik ewangelicki, Bielsko – Biała 2002.

Additional Hints (Decrypt)

Zntarglx

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)