Skip to content

Pasterskie Skały EarthCache

Hidden : 2/22/2020
Difficulty:
2 out of 5
Terrain:
3 out of 5

Size: Size:   other (other)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


earth

    Do naszej  geologicznej atrakcji możemy dotrzeć, skręcając w lewo z Idzikowa w boczną drogę biegnącą do wsi Kamienna. Po około 600 m, na ostrym zakręcie powinniśmy zatrzymać samochód i podejść od linii obniżenia tektonicznego Nowy Waliszów-Kamienna- Idzików w górę.

Miejsce to jest świadectwem przemian geologicznych, które uformowały i wyniosły ku górze Masyw Śnieżnika. Dlatego chciałabym wam pokazać  ten mało znany i jakoby zapomniany fragment Sudetów na szczycie którego znajdują się ciekawe pod względem kształtu pomniki przyrody.

Skały ulokowane są w rzędzie na długości 200 m, przy czym pierwsza, najbardziej widoczna skała ulokowana jest najbardziej na północ. Nie jest ona zarośnięta przez drzewa i krzewy, stanowiąc dobrze widoczny punkt. Jej kształt ma charakter wąskiego muru o wymiarach 18 x 10 m i nazywana jest dyskobolem. Często służy jako punkt wspinaczkowy. Kolejna skała uformowała się na dwie bliźniacze płyty o wymiarach 12 x 5 m, które rozdzielone są wąską szczeliną . Każda kolejna skała ulokowana jest już w lesie co częściowo ogranicza widok. Trzecia skała przybrała kształt wąskiej iglicy o wysokości 10 m z szerszą podstawą. Kolejne obiekty mają zbliżony kształt o wyglądzie grubych murów. Jedynie ostatnia skała o wysokości 8 m wyróżnia się utworzonym naturalnie murem odchodzącym po bokach, który składa się z dużych głazów o długości 20-30 m porośniętych licznymi mchami i porostami.

 

skała

Panorama rozpościerająca się przy pierwszej najwyższej skale, ukazuje nam równoległe położenie wyniesionego w górę w czasie orogenezy alpejskiej Masywu Śnieżnika. Poniżej zobaczymy wieś Kamienna ulokowaną w południkowym wąskim obniżeniu, które jest uskokiem tektonicznym pomiędzy pasmem Krowiarek, a grzbietem, na którym znajdują się Pasterskie Skały. Ta konfiguracja terenu jest kluczem wyjaśniającym  m.in. to, w jaki sposób mogły ukształtować się Pasterskie Skały.

Ostańce zbudowane są ze skał osadowych, tj.: górokredowych piaskowców i gruboziarnistych zlepieńców, które jak sama nazwa wskazuje powstają w wyniku zespajania się w jedną masę skalną różnego rodzaju fragmentów skał, wypreparowanych wcześniej w wyniku erozji i następnie niesionych gwałtownie przez wody rzeczne lub morskie na inne obszary.

tabela

Frakcja(uziarnienie)osadu

iglica

W Sudetach skały zlepieńcowe napotkamy na terenie niecki śrudsudeckiej: Góry Wałbrzyskie, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Jestřebí hory, lecz i także w Lasockim Grzbiecie w Karkonoszach, w Górach Kaczawskich i na Pogórzu Kaczawskim. Na świecie skały te występują: w Hiszpanii (Montserrat), Grecji (Metoeory), oldredzie szkockim i w Wielkiej Brytanii, jak i też we wschodnich rejonach USA (nagromadzenie żwirów pochodzące z niszczenia Appalachów).

Zlepieńce mogą składać się z najróżniejszych skał zlepionych najczęściej spoiwem piaszczystym. - O ich odporności decyduje przede wszystkim twardość (zbitość) spoiwa i rodzaj okruchów odłożonych w matriksie. Sudeckie zlepieńce, w tym i Pasterskie Skały mają dużą zawartość okruchu kwarcu, co decyduje o tym, że mimo swego wyglądu, skały te są bardziej odporne na erozje niż np. piaskowce. Zbitość z kolei wpływa, na to, że w wielu miejscach gdzie zlepieńce występują, mamy do czynienia z wzniesieniami górującymi nad wypłaszczonym i zerodowanym terenem (np. Szczepanowski Grzbiet – Wzgórza Bramy Lubawskiej). 

Przyglądając się zlepieńcowym skałkom zauważymy, że warstwy - układ ławic, nie są tutaj poukładane poziomo jedna na drugiej, lecz znajdują się w orientacji bardziej przypominającej pion. Ten niby nieistotny szczegół ukazuje, że Pasterskie Skały są grzbietem wertykalnym, czyli są wypukłą formą rzeźby terenu w postaci grzbietu, którego przebieg nawiązuje do biegu warstw skał osadowych odpornych na niszczenie, nachylonych pod kątem większym niż 45O.

ziarna

Geomorfolodzy uważają, że zlepieńce idzikowskie, to osady potężnych stożków napływowych, które tworzyły się niegdyś przed progiem pra-Masywu Śnieżnika.

Ruchy górotwórcze wypiętrzyły obszary obecnego Masywu Śnieżnika na wschód od Suchonia pozostawiając Pasterskie Skały w miejscu powstałego uskoku. Są one świadectwem pierwszego etapu wypiętrzenia Sudetów, po trwającej ok. 150 mln lat peneplenizacji orogenu waryscyjskiego.

Peneplenizacja, czyli zrównanie terenu poprzez denudacje (wietrzenie, erozję, ruchy masowe Ziemi) polegające na spłaszczeniu stoków i wypełnianiu obniżeń osadami.

Przez mój profil wyślij odpowiedzi na poniższe pytania. Nie musisz czekać na moją zgodę na logowanie, jednak pamiętaj, że logi bez uprzednio wysłanych odpowiedzi będą kasowane. Logować EC można bezpośrednio po wysłaniu odpowiedzi do mnie. Jeśli coś w nich będzie nie tak, zgłoszę się do Ciebie/do Was i pomogę w zadaniu. Powodzenia!

1.Wyjaśnij co to jest grzbiet wertykalny? Zmierz  nachylenie skał względem grzbietu?

2.Przyjrzyj się wszystkim skałom i napisz jakich frakcji występuje tu najwięcej?

3.Jaki proces przyczynił się do powstania Pasterskich skał.?

4.Jak myślisz czy erozja Pasterskich Skał jest słaba czy intensywna?

5.Opcjonalnie możesz zrobić sobie lub urządzeniu gps zdjęcie i dołączyć do logu.

Additional Hints (No hints available.)