Skip to content

Jedna skała trzy procesy... EarthCache

Hidden : 6/11/2020
Difficulty:
3 out of 5
Terrain:
1 out of 5

Size: Size:   other (other)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


Skrytka typu EarthCache nie posiada fizycznego pojemnika. Aby zalogować znalezienie EC musisz udać się na miejsce, które wskazują koordynaty i odpowiedzieć na pytania zamieszczone na końcu listingu. Pytania są tak ułożone, że odpowiesz na nie bez problemu po uważnej lekturze opisu EC oraz po odwiedzeniu miejsca.

Tuż przy drodze 431 w Rogalinie znajduje się duża skała, charakterystyczny drogowskaz między zespołem pałacowo-parkowym, a zabytkowym folwarkiem w Rogalinie.

Skałą tą jest Granit Småland, na której możemy zaobserwować trzy różne procesy geologiczne.

Granit Småland jest skałą wielobarwną w całości zbudowaną  z kryształów. Największe kryształy to skalenie które mają barwę czerwonawą lub pomarańczową i to one będą miedzy innymi w naszym centrum zainteresowania.

Zawarte w skale skalenie ulegają wietrzeniu chemicznemu.

Wietrzenie chemiczne to proces chemicznego rozkładu skał, w trakcie którego dochodzi do rozpuszczania składników skał.

Proces przeobrażania skaleni (K2Al2Si6O16 ) w kaolinit (H2Al2Si5O8) nazywa się Kaolinizacją. W czasie tego procesu skalenie pod wpływem wody oraz tlenku węgla(IV) przechodzą w węglany, a część krzemionki zmienia się w kwas ortokrzemowy, który łącznie z węglanami zostaje wypłukany ze skały.

W wyniku tego struktura skały staje się porowata i zaczyna wyglądem przypominać pumeks.

 

 

Kaolinit jest bardzo pospolitym i szeroko rozpowszechniony minerałem, zaliczanym do minerałów ilastych.

Kaolinit jest składnikiem kaolinu, jednego z najważniejszych surowców do produkcji porcelany, fajansu, szamotowych materiałów ogniotrwałych.

Elementem skały zwracającym szczególną uwagę są również dwie prostopadłe do siebie powierzchnie wygładów. Na nich są bardzo dobrze widoczne rysy glacjalne (rysy polodowcowe) w kształcie równoległych bruzd, które powstają na skutek abrazji lodowcowej.

Abrazja lodowcowa polega ona na ścieraniu podłoża skalnego, wygładzaniu przez materiał skalny przemieszczany przez lodowiec w jego spągowej czyli dolnej części. Świadczy to o polodowcowym pochodzeniu tego fragmentu skały.

Na powierzchni skały znajdziemy również efekty wietrzenia fizycznego w postaci eksfoliacji.

Eksfoliacja jest typem wietrzenia termicznego. Wietrzenie termiczne skał spowodowane jest naprzemiennym nagrzewaniem i ochładzaniem się skały.
Eksfoliacja czyli łuszczenie się przypowierzchniowej warstwy skalnej zachodzi ponieważ warstwa przypowierzchniowa skały nagrzewa się mocniej niż jej głębsze partie w efekcie powstają drobne pęknięcia równoległe do powierzchni skalnej w wyniku czego skała ulega łuszczeniu.


Ciekawostką jest fakt że głaz w Rogalinie jest jednym z nielicznych w Polsce, ale i w Europie, który został zważony. Jego masa wynosi 25,24 tony, a jego objętość wynosi 8,73m³

#Do poprawnego wykonania jednego zadania przyda się miara#

Przez profil wyślij odpowiedzi na poniższe pytania. Nie musisz czekać na moją zgodę na logowanie, jednak pamiętaj, że logi bez uprzednio wysłanych odpowiedzi będą kasowane. Logować EC można bezpośrednio po wysłaniu odpowiedzi do mnie. Jeśli coś będzie w nich nie tak, zgłoszę się do Ciebie/Was i pomogę w zadaniu. Powodzenia! 

Zadania:

  1. Pogładź ręką górna część skały, określ czy rysy glacjalne na tej części skały mają ostre czy łagodne krawędzie?
  2. Jakie dwa związki chemiczne są odpowiedzialne za proces kaolinizacji, czyli wietrzenia chemicznego? 
  3. Znajdź na skale białe "ziarna" kaolinitu, czy mają one średnicę większą niż 1 cm?
  4. Możesz załączyć zdjęcie swoje lub gps w towarzystwie głazu narzutowego (opcjonalnie). Proszę nie zamieszczaj zdjęć odpowiadających na pytania.  

Źródła:

"Najcenniejsze głazy narzutowe w Wielkopolsce
i ich potencjał geoturystyczny"
Maria Górska-Zabielska

Przegląd Geologiczny, vol. 63, nr 8, 2015

https://majatekrogalin.pl/?p=2984

Additional Hints (No hints available.)