Plaża w okolicach Pucka nie należy do najszerszych. Nielicząc kilku miejsc wyznaczonych do zażywania "kąpieli słonecznych" - większość obszaru posiada plażę o niewielkiej szerokości. Elementem charakterystycznym okolicznych plaż (z resztą nie tylko w Pucku) są sporych rozmiarów klify, które z jednej strony wyglądają zachwycająco, a z drugiej strony budzą przerażenie. Macie wrażenie, że morze "zabiera" tutaj ląd? Słusznie! Tak się właśnie dzieje, a zjawiska związane z tymi procesami opiszemy w tym earthcache.
Rysunek, przedstawiający sytuację przed cyklem procesu abrazyjnego (rysunek własny)
Abrazja czyli siła fal morskich
Abrazja to destrukcyjny proces, polegający na ścieraniu i wymywaniu skał oraz luźnych osadów przez falujące wody morskie. Dzieje się to w związku z niesionymi przez fale ziarnami piasku. W obserwowanym przez Was przypadku abrazja podcina klif co powoduje powstanie niszy abrazyjnej oraz tak zwanej plaftormy abrazyjnej u podnuża klifu.
Rysunek przedstawiający moment powstania niszy abrazyjnej. Powstaje nawis skalny (rysunek własny)
Abraza to proces krótkotrwały z punktu widzenia geologicznej osi czasu. Będąc na miejscy przy występowaniu fal, możemy zauważyć widoczne ruchy piasku, unoszonego przez fale wody morskiej.
W momencie gdy ciężar skał oraz wszystkiego tego, co zalega nad nimi (roślinność, budowle itp.) przekracza nośność skał na ścicnanie, następuje oberwanie fragmentu klifu.
Rysunek, przedstawiający sytuację zaraz po nastąpieniu ścięcia skał. Materiał zalega na platformie akumulacyjnej (rysunek własny)
Po ścięciu skał, następuje kolejny element procesu abrazji - wypłukiwanie materiału z platformy abrazyjnej. Jeżeli materiał skalny zawiera elementy o dużych gabarytach, są one składowane na platformie akumulacyjnej.
Rysunek, przedstawiający sytuację po zakończeniu cyklu abrazyjnego (rysunek własny)
Zatem akumulacja jest procesem odkładania osadów na wybrzeżach. W przypadku klifów, akumulacja występuje w postaci głazów, zalegających głównie w rejonie platformy akumulacyjnej.
Należy pamiętać, że z puntku widzenia geologii proces abrazji jest procesem wyjątkowo dynamicznym, co powoduje, że jest on również niebezpieczny dla osób postronnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na stan klifu i nie zbliżać się do niego zarówno od strony niszy abrazyjnej czy platformy akumulacyjnej, jak i od góry (krawędzi).
Z puntku widzenia aktywności klifów dzielimy je na:
a) klify żywe (klify czynne, aktywny) – położone w strefie oddziaływania fal i przez nie niszczony.
b) klif martwy – położony poza strefą oddziaływania fal, zatem niepodlegający już procesowi abrazji; zwykle pokryty grubą warstwą osadów stokowych.
Zadania do wykonania na miejscu:
1. Udaj się na miejsce wskazane w waypoint (na poziomie plaży) i oceń czy widoczny klif jest klifem żywym czy martwym, uzasadnij odpowiedź.
2. Oceń czy na plaży występuje platforma akumulacyjna i czy coś na niej zalega. Jeśli zalega - opisz krótko co?
3. Puckie plaże to wyjątkowo urocze miejsce - wykonaj zdjęcie siebie, przedmiotu podrożnego lub GPS na plaży, unikając jednocześnie spojlerów. (opcjonalnie)
The beach in the vicinity of Puck is not the widest. With fewer areas designated for "sunbathing", most of the area has a narrow beach. A characteristic element of the nearby beaches (and not only in Puck) are large cliffs, which on the one hand look delightful, and on the other hand are terrifying. Do you have the impression that the sea "takes" land here? Rightly! This is what is happening, and we will describe the phenomena associated with these processes in this earthcache.
Abrasion or the power of sea waves
Abrasion is a destructive process that involves the abrasion and washing of rocks and loose sediment by waving sea waters. This is due to the sand grains carried by the waves. In the case you are observing, abrasion cuts the cliff, which creates an abrasive niche and the so-called abrasive plaftorm at the foot of the cliff.
Abraza is a short-lived process from the point of view of the geological timeline. Being out in the presence of waves, we can see the visible movement of the sand, carried by the waves of the sea water.
When the weight of the rocks and everything that lies above them (vegetation, buildings, etc.) exceeds the shear capacity of the rocks, a fragment of the cliff is torn off.
After cutting the rocks, another element of the abrasion process takes place - washing out the material from the abrasive platform. If the rock material contains large-size elements, they are stored on the accumulation platform.
So accumulation is the process of sediment depositing on the coast. In the case of cliffs, the accumulation occurs in the form of boulders, mainly in the area of the accumulation platform.
It should be remembered that from the point of view of geology, the abrasion process is an exceptionally dynamic process, which makes it also dangerous for outsiders. You should pay particular attention to the condition of the cliff and keep away from it, both from the side of the abrasive niche or the accumulation platform, and from the top (edge).
From the point of view of cliff activity, we divide them into:
a) live cliffs (active cliffs, active cliffs) - located in the wave impact zone and destroyed by them.
b) dead cliff - located outside the wave impact zone, thus not subject to the abrasion process; usually covered with a thick layer of slope deposits.
Tasks to be performed on site:
1. Go to the place indicated in the waypoint (on the beach level) and assess whether the visible cliff is a living or a dead cliff, justify your answer.
2. Assess if there is an accumulation platform on the beach and if there is anything on it. If it is in arrears - briefly describe what?
3. Puck beaches is an exceptionally charming place - take a photo of yourself, an object or GPS on the beach, while avoiding spoilers. (optional)
Źródła/Sources:
1) "Mergus" Dawid Kilon, Karol Tylmann.
2) "Procesy aktywizujące degradację wybrzeża klifowego Zalewu Puckiego" Leszek Zaleszkiewicz, Dorota Koszka-Maroń.
3) Materiały własne.