Inleiding
Bladzijden uit het verleden is een stadswandeling door de vesting van Hellevoetsluis. Het is tevens een kunstwerk bestaande uit 10 messing platen die bladzijdes zijn naar het verleden. Op deze bladzijde staan gedichten die iets vertellen over het verleden van de specifieke plek in de vesting.
Hellevoetsluis groeide na 1600 uit tot de belangrijkste oorlogshaven van Holland. De schepen van de Admiraliteit van Rotterdam werden hier schoongemaakt, hersteld en uitgerust.
Geschiedenis Hellevoetsluis
In de loop der jaren ontwikkelde zich aan weerszijde van het Dok en de Haven een bescheiden dorp. Naar aanleiding van de Tweede Engelse Oorlog werden in 1665 de eerste verdedigingswerken aangelegd. Dertig jaar later werd begonnen aan een nieuw vestingstelsel, waarbij de marinehaven haar kenmerkende vorm kreeg die nog altijd herkenbaar is. In de zeventiende eeuw werden bovendien het Landshuis, de hervormde kerk en de basis voor het admiraliteitsmagazijn gebouwd. Ondertussen hielden de bewoners van de omringende polders Nieuwenhoorn en Nieuw-Helvoet (ter bedijking uitgegeven in 1367 en 1394) zich voornamelijk bezig met landbouw en veeteelt.
Voorhaven van Rotterdam
In 1830 werd dwars door de polder Nieuwenhoorn het Kanaal door Voorne gegraven, waarna Hellevoetsluis steeds meer de rol van voorhaven van Rotterdam bekleedde. Jaarlijks passeerden duizenden schepen de sluis, zodat ook in Hellevoetsluis een levendige handel ontstond en er voor de vele passanten het nodige vertier te vinden was.
Neergang
Na de opening van de Nieuwe Waterweg begon de ondergang van Hellevoetsluis. Veel werk en bewoners verplaatsten zich naar Rotterdam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloopte de bezetter vrijwel alle woningen in het westelijk deel van de vesting. Decennialang leek Hellevoetsluis die klap niet te boven te kunnen komen.
Waypoint en info
| WP |
Omschrijving |
| 1. |
Bastion VII, dat ook wel bekend staat als het ‘Rotterdams Bolwerk’, maakt deel uit van de acht bastions die tezamen de vesting van Hellevoetsluis vormen. Deze verdedigingswerken werden omstreeks 1697 aangelegd onder toezicht van de Commissarissen tot de Fortificatiën. Twee commissarissen die destijds bij de aanleg betrokken waren, Diederick Dickx en Larens Bakker, waren respectievelijk burgemeester van Haarlem en Rotterdam. Vandaar dat twee bastions naar deze steden zijn vernoemd.
|
| 2. |
De bouw van het Bomvrij Hospitaal kwam gereed in 1858. Oorspronkelijk diende het als bomvrij buskruitmagazijn en lagen er vele tonnen kruit opgeslagen voor het geschut waarmee de vesting verdedigd moest worden. Nadat er in 1880 meer kruitmagazijnen waren aangelegd, kreeg het gebouw andere functies. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was het bijvoorbeeld in gebruik als logies en ziekenzaal voor gemobiliseerde militairen. Tegenwoordig doet het dienst als podium voor concerten.
|
| 3. |
De vroegste verdedigingswerken die aangelegd werden in 1665 bestonden uit aarden wallen en een eenvoudige gracht. Om de vesting toch te kunnen betreden kwam er een brug en toegangspoort. Omdat deze uitkwam op de weg die naar Brielle leidde, kreeg deze de toepasselijke naam Brielse Poort. De poort is in de loop der tijd talloze malen verbouwd; in 1772 werd hij overdekt, maar de kruisgewelven zijn uiteindelijk in 1885 verwijderd. De Waters- noodramp 1953 vernielde de brug over de gracht, waarna deze vervangen werd door een dam. De poort fungeert nog altijd als noodwaterkering: de vloedplanken in het schuurtje op de wal kunnen bij hoog water in de sleuven in de poort worden gehangen.
|
| 4. |
De bouw van het Droogdok tussen 1802 en 1805 maakte Hellevoetsluis in één klap tot de modernste marinehaven van Nederland. Met de stoommachine - een van de eerste in Nederland - kon het dok in enkele uren worden leeggepompt. In het voorste deel, het Kieldok, vonden kleine reparaties en korte onderhoudsbeurten aan marineschepen plaats, terwijl het achterste Timmerdok bedoeld was voor uitgebreid en langdurig herstel aan schepen. Het Droogdok heeft een uniek bateau-porte(een drijvende scheepsdeur). Het ontwerp van het Droogdok is van Jan Blanken, die ook de Rijksstraatweg heeft laten aanleggen.
|
| 5. |
Een felle brand legde in 1976 een groot magazijncomplex in de as, waardoor een belangrijke herinnering aan de vroegere marinewerf verloren ging. Eeuwenlang was het Coninckx Bolwerk een plek van drukke bedrijvigheid waar schepen werden onderhouden en uitgerust. Tegenwoordig zijn tussen alle nieuwbouw nog wel enkele verdedigingswerken te vinden, waaronder een in 1880 gebouwde remise. Hier konden de manschappen schuilen als de vesting onder vuur lag en het diende tevens als munitiemagazijn. In het aardlichaam op de remise is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter een betonnen mitrailleurkazemat gebouwd, een zogenaamde Tobroek.
|
| 6. |
Oorspronkelijk stond de molen op ‘t Hollants Bolwerck, op de wallen iets ten westen van de Brielse Poort. Opeenvolgend stonden er een houten standaardmolen en een stenen grondzeiler, waar het graan werd vermalen tot meel. Toen Jan Blanken aan de bouw van het Droogdok begon, moest demolen worden afgebroken. Een nieuwe bakstenen bovenkruier werd in 1801 herbouwd achter de Westzanddijk, langs een weg die al snel de naam Molenstraat kreeg. In molen de Hoop is een bezoekerscentrum gevestigd dat in de zomermaanden geopend is als de vlag uithangt.
|
| 7. |
Nadat de mobilisatie van het Nederlandse leger in 1870 had aangetoond dat de Vesting vanHellevoetsluis veel tekortkomingen had, werd in 1879 begonnen aan een ingrijpende verbouwing. De Bastions 1 en 2 werden samengevoegd om de kustbatterij te kunnen aanleggen. De elf enorme kanonnen konden elk vijandelijk schip op het Haringvliet tot zinken brengen. De Bomvrije Kazerne Haerlem, Ford Haerlem in de volksmond, betekende een groteverbetering voor het onderbrengen van gemobiliseerde militairen: er was ruimte voor 350 kustartilleristen. Het regenwater dat op het dak viel, sijpelde via een ingenieus buizenstelsel naar de kelders, zodat ook aan drinkwater geen tekort meer was. In 2012 is een grote restauratie afgerond.
|
| 8. |
Marineschepen en koopvaarders van de VOC konden zich bij daglicht oriënteren aan de hand vande kerktorens en andere opvallende landschappelijke elementen. Maar in tijden van storm en duisternis was een lichtbaken nodig om de schepelingen naar een veilige haven te loodsen. Jarenlang stond er op het westerhavenhoofd een houten paal met een lantaarn, totdat deze in dermate slechte staat verkeerde dat de marine deze in 1822 liet vervangendoor een stenen vuurtoren. Het licht van de olielamp werd versterkt door een parabolische spiegel, zodathet tot op de Noordzee reikte. Brandstof en lonten voor de olielamp lagen opgeslagen in het naastgelegen oliehuisje, dat in 2010 is herbouwd.
|
| 9. |
Het oorspronkelijke marinehospitaal stamt uit 1865. Vóór die tijd stond er een gebouw uit 1656 dat aangeduid werd als het Kleine Magazijn en dienst deed als opslag voor scheepsbenodigdheden. In 1856 was een aantal ruimten in het magazijn ingericht als ziekenzaal. Er waren zo’n vijftig bedden geplaatst. Omdat het niet aan de eisen voldeed werd het magazijn in 1865 afgebroken om plaats te maken voor het drie verdiepingen hoge marinehospitaal. Het bevatte diverse ziekenzalen, een operatiekamer, quarantaineruimte, wacht- en behandelkamers en een apotheek. Na de Tweede Wereldoorlog werd het verbouwd tot appartementencomplex, dat in november 2009 door een felle brand in de as werd gelegd. Het is daarna in oude stijl herbouwd.
|
| 10. |
De Kerkstraat vormde oorspronkelijk samen met de aan de andere zijde van de haven gelegen Haarlemmerstraat de Zuiddijk van de polder het Weergors. De afwateringssluis in deze dijk is nu de grote zeesluis ter hoogte van de brug over de haven. De Kerkstraat eindigt bij de Beekmansbrug, die in de winter van 1869-1870 in gebruik werd genomen. Dat scheelde een enorme afstand voor de reizigers die in het Kanaal door Voorne aankwamen en naar de vesting moesten lopen. De voetbrug is deels aangelegd langs de beer, wat in feite een waterkering is in de vestinggracht. De monnik is bedoeld als hindernis om te voorkomen dat de vijand via de beer naar de vesting klauterde. |
Wat moet je doen om te loggen
- Maak op minimaal 6 plaatsen een foto van het betreffende kunstwerk, met daarop een GPS, een papiertje met de datum van de log en de naam of namen van team(s) die de log schrijft / schrijven. Optioneel mag je ook zelf op de foto staan.
- Deze foto’s moeten worden toegevoegd aan de log.
- Vlakbij de parkeerplaats en bladzijde 1 ligt nog een “11de bladzijde” (Deze mag dus niet in de foto's voorkomen). Hoe vaak komt Zuid-Holland en Hellevoetsluis voor in de tekst?
Stuur mij het antwoord via het berichtencentrum van Geocaching.com.
- Optioneel: Een poetische log word op prijs gesteld.
- Logs die niet aan deze voorwaarden voldoen worden verwijderd.
Bron: Gemeente Hellevoetsluis
Mede gaat onze dank uit naar:
BløfDuck en TeamTiemens voor het proeflopen van deze virtual
Virtual Reward - 2017/2018
This Virtual Cache is part of a limited release of Virtuals created between August 24, 2017 and August 24, 2018. Only 4,000 cache owners were given the opportunity to hide a Virtual Cache. Learn more about Virtual Rewards on the Geocaching Blog.